TAY Projesi
TR Marmara Dosyası
TR Akdeniz Dosyası
TR GD Dosyası
TR IA Dosyası
TR IA Dosyası



Genel Sonuçlar:

Araştırma süresi: 35 gün (Eylül - Ekim 2000)

Toplam katedilen yol: 9909 km

Araştırılan iller: Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Afyonkarahisar, Uşak, Kütahya

Kaydedilen görsel malzeme: 1085 adet analog fotoğraf, 970 adet (560 Mb) dijital fotoğraf, 22 saatlik film


Arkeolojik Sonuçlar:

Araştırılan dönem: Paleolitik/Epipaleolitik, Neolitik, Kalkolitik ve İlk Tunç Çağı

Hedeflenen yerleşme sayısı: 204

Hedeflenen yerleşmelerin çağlara göre dağılım: 6 Paleolitik/Epipaleolitik, 13 Neolitik, 20 Kalkolitik, 120 İTÇ, 22 Kalkolitik + İTÇ, 7 Neolitik + Kalkolitik + İTÇ, 5 Neolitik + İTÇ, 11 Diğer

Hedeflenen yerleşmelerin türlere göre dağılım: 148 Höyük, 9 Mezarlık Alanı, 5 Düz Yerleşme, 4 Tekil Buluntu Yeri, 4 Höyük + Mezarlık Alanı, 3 Dağınık Buluntu Yeri, 3 Mağara, 2 Düz Yerleşme + Mezarlık Alanı, 2 Yamaç Yerleşmesi, 2 Konaklama/İşlik Yeri, 22 Diğer

Gidilemeyen yerleşme sayısı: 16 (Askeri bölge içinde kalan; araştırmacılarca adından başka bilgi verilmeyen; tahrip edilmiş ya da yok olmuş yerleşmeler)

Bulunamayan yerleşme sayısı: 8 (Araştırmacılarca yer tarifi yetersiz olanlar; tarım faaliyetleriyle tümüyle yok edilmiş olanlar; çağdaş yapılaşma altında kalmış olanlar)

Araştırılan yerleşme sayısı: 180


Tahribat Sonuçları:

Tahribatın belgelendiği yerleşmeler: 139

Araştırılan yerleşmelerin tahribat türüne göre dağılımı: 71 Tarım, 29 Yapılaşma, 23 Definecilik/kaçak kazı, 8 Yol, 2 Doğal, 1 Maden/Ocak, 5 Diğer


Yörelere göre tahribat türü:

Kıyı Kesimi: İzmir, Manisa, Aydın ve Muğla gibi büyük ve gelişkin illerin yer aldığı kıyı kesiminde, tahribatın ana nedenini %70'e yakın bir oranla tarım faaliyetleri oluşturmaktadır. Sanıldığının aksine yapılaşma, definecilik/kaçak kazı tahribatı ise ikinci sıradadır. Bununla birlikte kıyı bölgelerinde güneye inildikçe (Muğla ili) yapılaşmanın yol açtığı tahribatın yoğunluğu artmaktadır.

İç Kesim: Tarım ve tarımsal faaliyetler sonucu oluşan tahribat %52 oranıyla ilk sıradadır. Kıyı bölgesindeki illerin aksine ikinci sırada definecilik/kaçak kazılar yer almakta, bunu da yapılaşma izlemektedir. Arkeolojik yerleşmelerin mezarlık olarak kullanılmaları, baraj altında kalacak olmaları yoğun olmamakla birlikte tahribat nedenlerindendir.

Tahribatın Görsel Belgelerinden Bazı Örnekler
Akırbey Akırbey Çiftlik: 5.000 yıllık İlk Tunç Çağı höyüğü. Çevresinde Yunan/Roma dönemine ait yapı kalıntıları da var. Kuzey yamacında ve üstünde köy evleri, ağıllar vd.
Altıntepe Altıntepe: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Teraslama ve tarım faaliyetleri ile höyüğün büyük bir bölümü yok olmuş.
Başmakçı Başmakçı: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Sol tarafta Dikiş Okulu binası, sağ tarafta höyüğün (!) üzerine yürüyen siteler. Üzerinden karayolu geçmesi planlanmış ancak sonradan uygun görülmemiş.
Beycesultan Beycesultan: Batı Anadolu Kalkolitik, İlk, Orta ve Son Tunç Çağı'nın en önemli höyüklerinden, bilim dünyasında her açıdan devamlı başvurulan öncü yerleşim yerlerinden biri. Höyüğün doğusundan ve güneyinden kurutma/drenaj kanalı geçirilmiş. Üzerinde 13.yy Beylikler dönemine ait türbe: Behice Sultan türbesi. Yıllarca çeşitli bilimsel kazılar yapılmış, ancak koruma olmadığı için şimdilerde definecilerce kazılıyor. SİT alanı.
Bozan Bozan: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Höyük ortasından kesilmiş, bir kısmı düzleştirilmiş; çöplük alanı olarak kullanılıyor. Kuzeybatısı tarım amacıyla tahrip edilmiş. Kuzeydoğusunda, hemen eteğinde köy evleri başlıyor. Ortasındaki büyük çukur 1966 yılında yol yapımı sırasında toprak çekilmesi sonucu oluşmuş.
Bozköy Höyücek Bozköy Höyücek: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Doğusunda (fotoğrafta) grayderli definecilerin açtığı bir yarma. SİT alanı.
Çobanlar Kadıyük Çobanlar Kadıyük: İlk Tunç Çağı Höyüğü. Tepesinde radyo/TV vericisi ve binası. Doğuda belediye tarafından oluşturulan büyük bir kesit. Üstünde elektrik direkleri. Güneydoğu yamacında bir ev.
Eşikçitepe Eşikçitepe: Yayvan bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Üzeri zeytinlik. Kuzey yamacı kesilmiş. Hemen yanında muhtemelen su deposu olan tek katlı betonarme bir yapı, üzerinde tuğladan küçük bir çiftlik evi, ahır ve samanlık bulunuyor.
Eğret/Maltepe Eğret/Maltepe: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğünün üzerindeki 28 yıllık şehitlik. Tüm yamaçlarında kaçak kazı çukurları var.
Hacırahmanlı Hacırahmanlı: 7.000 yıllık Kalkolitik Çağ, ardından da İlk Tunç Çağı yerleşmesinin üzeri, üzüm sermek için, yaklaşık 300 m2'lik beton bir platform ile kaplanmış. Güneyinde tek katlı bir bağ evi, eteklerinde bağlar var.
Hamidiye/Nazilli Hamidiye/Nazilli: Toprak çekmek amacıyla tümüyle düzlenmiş/yok edilmiş 8.000 yıllık bir Neolitik Çağ höyüğünün yeri.
Haşattepe Haşattepe: Bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Üzerinde çok sayıda defineci çukuru bulunuyor. Batı yamacı tarım amacıyla kesilmiş. Höyüğün üzerindeki evin salon zemininde bir defineci çukuru açılarak kaçak kazı yapılmış (küçük resim).
Helvacı Höyücek Helvacı Höyücek: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü.Üzeri, defineci çukurları (küçük resim) ve çukurlardan çıkan toprak yığınlarıyla karışmış dolgu toprakları ile engebeli bir arazi görünümünde. Batısındaki yol yapılırken höyük kesilerek tahrip edilmiş.
Karaoğlan Mevkii Karaoğlan Mevkii Höyüğü: Höyüğün batısı benzin istasyonu, kuzeybatısı köy evi ve bahçesi, doğusu ise tarla tarafından kesilmiş. Batısında yoğun yapılaşma var.
Kavaklıkahve Kavaklıkahve: 8.000 yıl öncesinden 2.000 yıl öncesine dek süren bir kültürü barındırmış. Höyüğün yarısı ova düzlemindeki tarlaları genişletmek amacıyla kesilerek yok edilmiş. Üzerinde terkedilmiş bir ev kalıntısı, elektrik direği, evin hemen güneyinde defineci çukurları.
Kızçiftliği/Trikopi Kızçiftliği / Trikopi: 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Tam üzerinde şimdi metruk halde bulunan bir çiftlik evi var. Doğu ve güney kesimindeki yazlık siteler, höyüğe doğru iyice yaklaşmış, hatta höyüğün eteklerinden kesmeye başlamışlar.
Kocagentepe Kocagentepe: Üzerinde bir çiftlik evi, bostan, ağıl, sera bulunan Kalkolitik Çağ yerleşmesi. Kavak dikmek için tüm batı kenarına bir yarma açılmış.
Lembertepe Lembertepe: Kalkolitik Çağ höyüğü. Kuşadası - Menderes karayolu höyüğün ortasından geçiyor. Karayolunun iki yanında kalan höyük tarla ve sera arazisi olarak kulanılıyor.
Mecidiye1 Mecidiye: Üzerinde modern köy evleri bulunuyor, etrafı duvarlarla ve çağdaş yapılarla çevrili.
Mecidiye2 Mecidiye: Höyüğün üzerindeki çağdaş köy evlerinin duvarları höyüğün toprağından ve dolayısıyla içinde bulunan arkeolojik malzemeden yapılmış (küçük resim).
Subak Subak: Kuzey yamacında çok büyük bir tahribat çukuru var. Üstü tarla olarak kullanılıyor. Doğu, kuzey ve batı yamaçları kesilerek tahrip edilmiş.
Toygartepe Toygartepe: Büyük bir İlk Tunç Çağı höyüğü. Üstü olasılıkla tümülüs. Höyüğün doğusu yola paralel biçimde traşlanmış; hemen doğusundan kanalet geçirilmiş. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda, 40 m'den fazla uzunluğa sahip, jandarma denetiminde yapılmış, ruhsatlı define kazısına ait, buldozerle açılmış bir yarma mevcut. Yarmanın içinde daha sonra derine açıldığı anlaşılan kaçak kazı çukuru.
Üsgebi Üsgebi: Höyüğün güney ve güneydoğusu tarımsal faaliyetler için tümüyle kesilerek yok edilmiş. 5.000 yıllık bir İlk Tunç Çağı höyüğü.
Şahitler/Afyonkarahisar Şahitler/Afyonkarahisar: Kuzeybatısında evler, doğusunda ana karayolu, kuzey ve doğusunda şehir çöplüğü.
Şuhut Hisar Şuhut Hisar Höyük: Üzerinde Şuhut Hisar Parkı bulunuyor.
Yeni Yeldeğirmeni Yeni Yeldeğirmeni Tepe: Tepenin tam üzerinde iki binadan oluşan bir su deposu var. Ayrıca höyüğün batısından güneyine uzanan toprak yol, İlk Tunç Çağı höyüğünü neredeyse tümüyle tahrip etmiş.


Tanındı, O. - M. Özbaşaran et al., 2001, Türkiye Arkeolojik Tahribat Raporu 2000 – Marmara ve Ege Bölgeleri, TAY Projesi - Bilimsel Raporlar Dizisi 1/TU, ISBN 975-6637-00-5, İstanbul.


.. TAY Projesi . Kuruçeşme Cad. 67/B
34345 Kuruçeşme İstanbul
Tel: 0 (212) 265 7858 - Faks: 0 (212) 287 1298
e.posta: info@tayproject.org

Copyright©1998 TAY Projesi