©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Evcik Georgios Kilisesi




Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Evcik Georgios Kilisesi

Türü:
Kilise
Plan Tipi:
Merkezi Plan
Yapım Tarihi:
9. - 10. yy
Evre:
Orta
Araştırma Yöntemi:
Rakım:
30

Bölge:
Marmara
İl:
İstanbul
İlçe:
Çatalca
Köy:
Evcik
Antik Adı:

     


Yeri: Anastasius Duvarı, Karadeniz kıyısındaki Evcik'te kayalıkların üstünde son bulur. Duvarın hemen yanında çok geniş düzlük arazi üzerinde bu kilise bulunmaktadır [Crow-Ricci 1997:243]. Kilise Karacaköy'ün kuzeybatısında, Çobankule Mevkii'nin batısında yer almaktadır. Kilisenin hemen doğusunda bulunan Evcik Plajı'na hakim bir tepe üzerindedir.
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kilisenin kuzeyinde yer alan sarp yamaçta Anastasius Surları'na ait bir duvar parçası bulunmaktadır [TAYEx 11.08.2008].
Araştırma ve Kazı: J. Crow ile A. Ricci 1994 yılında bölgede yaptıkları çalışmalar kapsamında kiliseyi tanımlamış, 1995 yılında da daha ayrıntılı incelemiştir [Crow-Ricci 1997:243, dipnot 56]. Defineciler tarafından talan edilen kiliseye 2001 yılında hasar tespiti yapmak amacıyla tekrar incelemelerde bulunulmuştur [Crow et al. 2004:258].
Tanım: Mimari Evreler: Kilisenin 9. veya 10. yy'lara tarihlenen ilk inşa evresine ait duvarın örgüsünde moloztaş sıraları kullanılmıştır [Crow-Ricci 1997:243]. 11. yy'da daha itinalı bir dokuya sahip narteks eklenmiştir. Yapının üçüncü bir yapım evresinde ise olasılıkla Anastasius Duvarı'ndan alınmış olan bloklar kullanılmıştır [Crow-Ricci 1997:243-245]. Mimari Özellikler: Kilise, merkezi planlı küçük bir kilise olarak yapılmıştır. Kilisenin etrafında bir dizi başka yapı yer almaktadır, ancak bunlar tanımlanamamıştır. Kilisenin 3 pencereli narteksinde gizli tuğla tekniği kullanılmıştır. Narteksin altında ayrıca bir sarnıç olduğu tespit edilmiştir [Crow-Ricci 1997:243-245; Crow et al. 2004:258]. Kilisenin batı girişinde tek giriş olduğu anlaşılmaktadır. Kapı 1.40 m genişliğindedir. Buradaki tuğla kemerli girişin üzeri yıkılmış vaziyettedir. Batı yönünde görülen bu girişin kuzey ve güney yöndeki cephelerinde birer tuğla kemerli pencere açıklığı görülmektedir. Narteksin kuzeyi ve güneyi yarım daire şeklinde dışa çıkıntı yapmıştır. Batı cephede küçük moloz taş, kuzeyde ise düzgün taş bloklar kullanılmıştır [TAYEx 11.08.2008].
Buluntular: 2001 yılında A. Ricci tarafından yazıtlı bir blok taş bulunmuştur. Orijinalinde Anastasius Suru'na ait olan bu taş parçası, büyük olasılıkla kilisenin 10. yy'daki inşası için tekrar kullanılmıştır. Yunanca yazıt, İmparator Heraklius (610Ğ641) döneminde Anastasius Suru'nun geçirmiş olduğu restorasyonları göstermektedir [Crow et al. 2004:258].
Yorum:
Tahribat: 2006 yılında burada yapılan bir kaçak kazı sırasında kilisenin üst örtüsü yıkılmıştır. Ayrıca kilisesnin içinde ve çevresinde derin kaçak kazı çukurları vardır. Bu kazılar bir çok yerde kilisenin duvarlarını tahrip etmiştir [TAYEx 11.08.2008].


Liste'ye