©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Soğucak

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Soğucak
Türü:
Mağara
Rakım:
1105 m
Derinlik:
+18 m
Uzunluk:
1051 m
Bölge:
Marmara
İl:
Sakarya
İlçe:
Sapanca
Köy:
Erdemli

     


Yeri: Sapanca Gölü güneyinde; duvar gibi birden yükselen Samanlı Dağları'nın doğu kenarında; Soğucak Yaylası'nın kuzeyinde; Sapanca Gölü'ne akan İstanbul Deresi'nin başlangıç noktasında yer alır.
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Soğucak Mağarası; Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzey (Sakarya-İzmit Körfezi) ve güney (Geyve-İznik Gölü) kolları arasında kalan Armutlu Yarımadası (Samanlı Dağları) yükselim alanında yer alır. Sapanca Gölü'ne drene olan İstanbul Dere'nin başlangıç noktasını oluşturan Soğucak Mağarası; Soğucak Yaylası'nın kuzey kenarında yer alır. Başlangıçta güney yönünde 40 m uzanan mağara; daha sonra doğu-batı yönlü 150 m uzunluğundaki ana galeriye bağlanır. İçerisi iri bloklarla kaplı olan bu galeri büyük ölçüde fosilleşmiştir. Girişe göre +10 m yükseklikte bulunan mağaranın son bölümünde derinliği 0.5 m olan bir göl yer alır ve kapalı sifonla sona erer. Fosil ana galerinin son noktasından yarı aktif galeri ayrılır. Mermerlerin çatlak ve tabaka doğrultusuna bağlı olarak kafesli ve girintili bir yapısı olan ve kuzey-güney ve KB-GD yönünde gelişen bu bölüm çoğu yerde iki katlıdır. Üstte yoğun damlataşları olan fosil kat; bunun 3-4 m altında da aktif kat yer alır. Tabanı çakıl ve kum yığınları ile kaplı olan bu aktif katta yaz ve kış akışı olan bir yeraltı deresi mevcuttur. Çok dönemli gelişim özelliği gösteren Soğucak; aktif-yarı aktif-fosil katları bulunan; kaynak konumlu bir mağaradır. Ana galeriyi oluşturan fosil kat; mağaranın en geniş ve yüksek tavanlı bölümüdür.Bu nedenle; burası büyük ölçüde çöküntüye uğradığından; tabanı dev bloklarla kaplıdır. Buna karşılık; ana galeriden ayrılan tünel şekilli; iki katlı yan kol ise daha dar ve daha alçak tavanlı galerilere sahiptir. Katlar arasındaki bağlantı 2-4 m lik diklik veya doğal kuyular vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu bölümün üst katı (fosil kat); damlataş birikimleri (sarkıt; dikit; sütun duvar ve perde damlataşları; makarnalar; damlataş havuzları) ile kaplıdır. Ayrıca yer yer kum ve çakıl sekileri görülür. Buna karşılık alt katta ise su aşındırma yapıları ve kum-çakıl yığınları hakimdir. Fosil ve aktif katların genişliği 1-4 m; tavan yüksekliği ise 0.5-7 m arasında değişmektedir.
Araştırma Tarihçesi: MTA Genel Müdürlüğü; Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı tarafından araştırılmış ve 2002 yılında yayınlanmıştır. 2009 yılında ASPEG tarafından yapılan araştırmada mağaranın daha önceki 552 olan ölçümü 1051 olarak değiştirilmiştir.
Bulgular: Girişteki çöküntü salonunun değişik kesimlerinde az miktarda yarasa yaşamaktadır. Buna karşılık ana yan galerinin orta kesimlerinde ve sonlarına doğru mağara kelebekleri görülür.


Liste'ye