©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Kızılelma

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Kızılelma
Türü:
Yatay Mağara
Rakım:
1545 m
Derinlik:
-114 m
Uzunluk:
6630 m
Bölge:
Karadeniz
İl:
Zonguldak
İlçe:
Merkez
Köy:
Ayiçi

     


Yeri: Zonguldak İli; Gelik Bölgesi'nde Ayiçi Köyü'nde Kızıl Elma semtindedir. Kilim'den Gelik Mahallesi'ne gelmeden; sola dönen ilk yol 2-3 km sonra mağaranın 300 m yakınına kadar ulaşmaktadır. Mağaraya iki ağızdan giriş yapmak mümkündür. Bunlardan biri Ayiçi Deresi'nin battığı yerin yanındaki fosil giriş; diğeri ise ana galerinin yaklaşık 3. km'sine bağlanan 'Cıngıllı Kuyu' adı verilen 85 m derinliğindeki fosil düdendir.
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Çok sayıda kapalı havzalardan gelen sular tarafından beslenen Kızılelma Mağarası; her türden damlataş ile kaplıdır. Sarkıt; dikit ve perde damlataşları oldukça büyük boyutlara ulaşmaktadır. Ancak; yeraltı suyu erozyonunun fazla olduğu yerlerde ve genç çöküntü alanlarında; damlataş birikimi yok denecek kadar azdır. Mağarada dikkat edilmesi gereken bir konu su baskınıdır. Aydın Deresi ile Büyük Ay Deresi'nin suları aktif olan düden ağzından batmaktadır. Mağaraya yukarıda bulunan 30x10 m boyutlu fosil ağızdan girilip; 100 m sonra suya rastlanmaktadır. Mağara; su ile birlikte yatay olarak ilerlemektedir. İlk 100 m den sonra 400 m sürünerek ilerlenebilmektedir. 400 m'nin sonunda 10 m'lik bir sifon vardır. Bu sifon sonbahar aylarında geçilebilmektedir. Sifondan sonra gelen galeri çok büyük boyutlara ulaşmaktadır. Temelde tek bir aktif galeri olarak devam eden mağaranın 3200 m'sinde 80 m yüksekliğinde ve dibinde bulunan gölü aydınlatacak derece büyük bir baca bulunmaktadır. Buradan göllerle 3 km daha ilerleyen mağara 2. sifonla sonlanmaktadır. Boya deneyleri sonucu batan suyun 2 km sonra Cumayanı Mağarası'ndan çıktığı saptanmıştır. Böylece Kızılelma-Cumayanı yeraltı sisteminin toplam uzunluğu 10 km'yi bulmaktadır [Güngör-Gülez 1992:33].
Araştırma Tarihçesi: İlk olarak 1975 yılında T. Aygen tarafından araştırılan mağaranın en kapsamlı araştırması 1978 yılında; İngiltere'nin Nottingham Trent Polytechnic Üniversitesi'nden ülkemize gelen kalabalık bir araştırma grubu ile yapılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır.
Bulgular: Mağaranın girişe yakın; fosil kesiminde yarasalar vardır; ancak sayıları son derece azdır. Ayrıca; yine bu bölgede; binayaklılar ile siyah renkli yumuşakçalar tesbit edilmiştir. Mağarada görülen en ilginç canlılar kırmızı renkli kelebeklerdir.


Liste'ye