|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Karabur Rölyefleri |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Tekil Buluntu Yeri |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Hatay |
|
İlçe:
|
Şenköy |
|
Köy:
|
Çatbaşı |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Rölyefler, Hatay'da, Antakya'nın 25 km güneydoğusundaki Şenköy bölgesinde Çatbaşı'nın (Karsabul- Karsabay) 1 km batısında yöresel olarak "Karabur" ya da "Siara" olarak bilinen alanda bulunmaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Bölgeye ilk ziyaret 1974 yılında gerçekleştirilmiştir. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: Rölyef 1: Bu rölyef, Çatbaşı'nda köy yolu üstünde bulunmuştur. Tek bir figürden oluşan rölyef, 129x57 cm ebatlarında ve 3-4 cm derinliğinde olan bir niş içinde bulunmaktadır. Yüzü sol tarafa bakan figür, uzun saçlı ve sakallıdır. Sağ eli havada olan figür, dua eder haldedir. Sol tarafta belli belirsiz bir nesne, olasılıkla bir çiçek bulunmaktadır. Uzun saçaklı bir giysi giyen figürün başında uzun silindirik ve üç boynuzlu bir başlık yer almaktadır. Rölyef 2: Figür 1'den yaklaşık 30 m uzuklıkta bulunan Figür 2, çok iyi korunmuş durumdadır. 166x142 cm. ebatlarında ve 1-4 cm derinliğinde olan bir niş içinde yer alan rölyef, karşılıklı birbirine bakan iki figürden oluşmaktadır. Figürler arasında sol figürün başlığı ve altı kutsal sembol bulunmaktadır. Solda bulunan figür bir tanrıdır ve karşısında bulunan figüre bakmaktadır. Sağ eli havada dua eder şekilde bulunan figür sol elinde bir lotus çiçeği tutmaktadır. Püskül sıralarına sahip uzun, saçaklı bir elbise giyen figür, üç bölümlü boynuzlu bir başlık takmaktadır. Aynı zamanda sol yanında bir kılıç bulunan figür vücudunun arkasını göstermektedir. Lotus çiçeği, bir tanrı için nadir olarak da görülse figür, Assur ve Korsabad saraylarındaki duvar resimlerinden bilinen tipik Assur tanrısı özelliği göstermektedir. Öte yandan sağ tarafta bulunan tapan kişi, tanrıdan daha kısadır. Sağ eli havada olan tapan kişi, selam verir şekilde betimlenmiştir. Kafası açık olan figürün saçları omzuna kadar uzundur. Figür aynı zamanda sakalsızdır. Bu nedenle de söz konusu figürün, bir krala mı yoksa bir kadına mı ait olduğu ileri sürülebilir. Uzun bir elbise giyen figürün pararlellerini Salmanasar IV'ten Tiglat Pileser III Dönemi'ne kadar nagir ekalli (saray teşrifatçısı) olan Bel-harran-bel-uşur'un Tel Abta'daki stelinde görülür. Aynı zamanda figür, Anaz'da bulunan Duru valisi Muşezib-Şamaş'ın figürüyle karşılaştırılabilir. Bu karşılaştırmayla birlikte söz konusu tapan kişi figürünün de bir krali memur olduğunu işaret etmektedir. Sakalsız olarak betimlenen figürler, olasılıkla hadım kişileri göstermektedir. Rölyef 2'de yer alan kutsal semboller arasında bulunan boynuzlu şapka, tanrı Assur'u, hilal, Sin'i (Ay Tanrısı), kanatlı güneş kursu, Şamaş'ı (Güneş Tanrısı), bel Marduk'u, stylus Nabu'yu temsil etmektedir. Assur tasvirlerinde tanrı ve ona tapan kişi sahnesi, duvar resimleri, rölyefler, gliptik sanatta sıkça tekrarlanan bir sahnedir. Tanrı genellikle bir podyum ya da bir hayvan üzerinde dururken tapan kişi yerde durmaktadır. Rölyef 3: Rölyef 2'nin 15 m uzağında bulunmaktadır. 104x65 cm ve 3-5 cm derinlikte bir niş içinde bulunan rölyef, diğer kutsal rölyeflerde olduğu gibi aynı sakal, saç, elbise, başlık stiline sahiptir. Alışılmış bir şekilde sağ el dua eder şekilde havadadır ve sol el aşağı doğru gergin ve vücudunun arkasına doğru geçen uzun bir sopa tutmaktadır. Rölyef 4: Rölyef 2'ye yakın olan bu rölyef, 119x54 cm ebatlarında ve 3-5 cm derinliğinde bir niş içinde bulunmaktadır. Çok yoğun şekilde tahrip olan rölyef, diğer rölyefler gibi benzer bazı kutsal özellikler taşımaktadır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Tüm rölyefler üzerinde herhangi bir yazıta rastlanmamıştır. Üstelik iklim şartlarından dolayı değişen ve tahrip olan rölyeflerden stilistik kriterlere dayanarak tarihleme hakkında herhangi bir sonuca varmak da mümkün değildir. Antakyalı Libanius'a göre Assur kraliçesi Semiramis, Antakya yakınlarında, daha sonraki dönemlerde Yunanlılar tarafından Artemis olarak adlandırılan, Meroe adlı bir tapınak inşa etmiştir. Taşyürek'e göre de Karabur ve çevresi, Assur Tapınağı olan Meroe olarak düşünülebilir. |
