|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Çınaz 3 |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
930 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Elazığ |
|
İlçe:
|
Kovancılar |
|
Köy:
|
Saraybahçe |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Çanak Çömleksiz |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Elazığ il merkezinin kuşuçumu 60 km doğusunda; Kovancılar İlçesi'nin 6 km doğusunda; Elazığ-Bingöl karayolu üzerindeki Saraybahçe Köyü'nün 1.5 km güneydoğusunda bulunmaktadır. Yerleşmenin yerel adı Kil Tepesi'dir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Çınaz III Höyüğü; Palu İlçesi'nin kuzey ve batısındaki Murat Irmağı'nın oluşturduğu dar Palu Ovası'nın doğu kesimindeki küçük Şenova'da yer almaktadır. Murat Irmağı ve bu suya kuzeyden gelip karışan derelerin getirdiği alüvyon dolgu ile günümüzde dolmuş olan Palu Ovası çöküntü havzasıdır. Bingöl'den; doğudan gelen doğal yollar Gökdere Dağları'nın batısındaki Palu Ovası'ndan geçmektedir. Bingöl dağ silsilesinin batı eteğinde yer alan Şenova'nın doğu kesimindeki höyüğün kuzey eteğinden küçük bir dere akmaktadır. Höyüğün boyutları 150 160x4 m'dir. H. Bahar'ın 1987 yılı araştırmasında höyüğün kuzey-kuzeybatı kesiminin ve güneybatısının tepeye kadar tarla olarak kullanıldığı rapor edilmiştir. Günümüzde höyük düzlenerek şeklini kaybetmiş durumdadır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İstanbul Üniversitesi; Edebiyat Fakültesi; Eskiçağ Tarihi öğretim üyelerinden V. Sevin yönetiminde; Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tarihi Eserleri Kurtarma; Değerlendirme; Araştırma Merkezi'nin mali desteği ile Elazığ-Bingöl ve Tunceli illerinde yapılan yüzey araştırması sırasında 1987 yılında ilk defa tespit edilmiştir. Höyüğün çevresinde belgelenen başka Çinaz höyüklerinin varlığından dolayı araştırmacılar tarafından Çinaz III höyüğü olarak isimlendirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Yüzey toplaması sonucunda Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ'a ait tek dönemli bir yerleşmenin var olduğu bildirilmektedir. |
| Buluntular: Yontma Taş: Obsidiyenden yapılmış çok sayıda yontma taş alet ve artık buluntular ele geçmiştir. Alet olarak delici; kazıyıcı ve kesici alet türlerinden örnekler sayılabilir. Bu endüstri ayrıntılı bir şekilde henüz araştırılmamıştır. Sürtme Taş: Çinaz III yerleşme yerinde oturan Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ iskancılarının özellikle bu endüstriye ait çok iyi işlenmiş örnekler ürettikleri ele geçen bazı parçalardan anlaşılmaktadır. Taş kap parçaları arasında iyi kalitede; sık gözenekli mermerden yapılmış bir kap ilginçtir. Bu parça haresiz beyaz mermerden silindir gövdeli; düz dipli olup dışı düzeltilmiş ve parlatılmıştır [Bahar 1989:çiz.2.1]. Ayrıca şeffaf bilezik parçalarının içinde çok muntazam yapılmış olanları bulunmaktadır [Bahar 1989:res.6]. Bazalttan çift taraflı havan da ele geçmiştir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Çınaz III; Doğu Anadolu'da şimdiye dek Boytepe'den sonra bulunan ilk Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ B Evresi yerleşme yeri olma özelliğini taşımaktadır. Daha sonraki dönemlerde başka bir yerleşmeye maruz kalmadığı için; özellikle Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ kültürünün kolaylıkla gün ışığına çıkarılması için çok uygun şartlara haizdir. Yakın bir dönemde kazı yapılması gereken yerlerin başında gelmektedir. |
