|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Çıldırın Hüyleri |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
830 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Elazığ |
|
İlçe:
|
Ağın |
|
Köy:
|
Yenipayam |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ II İTÇ III |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Elazığ il merkezinin kuzeybatısında; Ağın İlçesi'nin yaklaşık 6 km batısında; Arapkir Deresi'nin hemen üstündeki düzlükte yer alan çifte höyüktür. Kökten'in verdiği kısıtlı bilgiye göre Yeniyapanlar Köyü'nün batısında olmalıdır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Çıldırın Hüyleri/Çıldırınbaşı Hüyleri ya da Çift Tepeler/İkiz Tepeler adını alan çifte höyüğün bulunduğu düzlüğün altında Arapkir Deresi'nin içinde Çıldırınini adlı mağara bulunmaktadır. 1970 yılı araştırmalarında K. Kökten mağarada kültür toprağının varolmadığını belirtmektedir. Dereye yakın ve yarmanın kenarında bulunan ve diğerine nazaran daha güneyde var olan höyük ise Keban Barajı'nın suları altında kalmıştır. Derin bir uçurumun yanında kurulmuş olmaları bu yerleşmelerin daha kolay müdafaa edildiğini göstermektedir. Yine de kazıda; bu yorumu güçlendirecek çevre duvarına ait kalıntılar ortaya çıkarılamamıştır. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İ.K. Kökten; Keban Baraj Gölü alanında 1971 yılında diptarih açısından yaptığı araştırmada 1 no'lu höyükte küçük bir deneme kazısı gerçekleştirmiş ve İlk Tunç Çağ tabakaları arasında olasılıkla İlk Tunç Çağ insanlarının çevrede bulup; herhangi bir amaçla ya da ham malzeme olarak kullanmak için yurtlarına getirdikleri Paleolitik Çağ taş aletlerine rastlamıştır. |
| Tabakalanma: Kökten; tabakalanma konusunda bir şey söylememekle beraber kazılan kısımda iki tabakanın varlığı tahmin edilmektedir. |
| Buluntular: Mimari: 1 m derinde iki oda ortaya çıkarılmıştır. Yapılar taş temel ve olasılıkla taş duvarlıdır. Taşların çamur harç ile birleştirildiği anlatılmaktadır [Kökten 1974:2]. K. Kökten; yapıların planlarını yayımlamamıştır. Bu yapının altında 2 m derinde yine aynı özellikler taşıyan bir mekan bulunmuştur. Tabanları toprak döşelidir. Üst yapı katında yıkık bir ocak tespit edilmiştir. Çanak Çömlek: Her iki yapı katında da içi-dışı siyah; içi-dışı kahverenkli; açkılı (Karaz malı) veya yalın kaplar ile olasılıkla yöreye has Elazığ-Malatya boyalı malına ait parçalar bulunmuştur. Üstteki yapı katındaki odanın içinde iki kırılmış küp in situ durumda ele geçirilmiştir. Kil: Pişmiş topraktan taşınır ocak ayakları; minik kil bilyeler vardır. Sürtme Taş: Gürz; yassı balta; bileği taşı gibi bulgular çok az sayıda ele geçmiştir. Kemik/Boynuz: Yörede hemen hemen tüm İTÇ yerleşmelerinde görülen kemik bızlardan biri bulunmuştur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: K. Kökten; yapı kalıntıları arasında ele geçen ve Paleolitik Çağ'a tarihlenen bir burgu ile el baltasının; İlk Tunç Çağı iskancılarının çevrede dolaşırken nedense toplayıp yerleşim yerine getirdiğini yorumlamaktadır. Çıldırınbaşı Hüyleri; biraz zorunlukla o da ancak iki yıl kazıldığı için Türkiye arkeolojisine pek fazla bir bilgi kazandırmayan höyüklerdendir. Yerleşimin tarihlendirilmesi çok zorsa da Karaz malının yanısıra boyalı mal (Elazığ-Malatya boya bezemeli malı) örneklerine dayanarak İlk Tunç Çağı II-III. evreye tarihlenmesi teklif edilebilir. |
