©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Çarkini

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Çarkini
Türü:
Mağara
Rakım:
300 m
Bölge:
Akdeniz
İl:
Antalya
İlçe:
Merkez
Köy:
Yağca
Araştırma Yöntemi:
Kazı
Dönem:
ÜP EP

     


Yeri: Antalya il merkezinin kuzeybatısında; Yağca Köyü'nün mahallesi olan Somaklı'nın 1 km kuzeybatısında; Kocaköy Mahallesi'nin 1 km batısında; Karain Mağarası'nın 2 km güney-güneybatısında yer alan doğal mağara. Bulunduğu bölgeye Öküzkaklığı adı verilmektedir.
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Karain; Öküzini; Kızılin mağaralarının olduğu Katran Dağı'nın gri renkli Kretase kalkerleri içinde açılmış doğal bir mağara olan Çarkini; yaklaşık denizden 500 m yüksektedir. Ağzı güneybatıya açıktır; günümüzde ağzı kalker blokları ile orijinaline göre kapanmıştır. Katran Dağı'nın traverten düzlüğünden yaklaşık 190 m yukardadır. Doğu-batı yönünde 22 m; kuzey-güney yönünde ise 17 m uzunlukta olduğu bildirilmektedir.
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı: Kılıç Kökten; 1957 yılında mağaranın içinde küçük bir deneme açması açmıştır. Kökten'in bu kazısı hakkında ayrıntılı bir bilgi verilmemektedir. Yalçınkaya mağara içindeki kültür dolgusunun büyük kısmının Kökten tarafından kazıldığını söylemektedir [Yalçınkaya 1995a:63]. Mağaranın tabakalanmasının Kökten'e göre şu şekilde olduğu anlaşılmaktadır. En üstte Kalkolitik Çağ; onun altında Neolitik Çağ; en altta da Üst Paleolitik Çağ'a tarihlenen tabakalar gelmektedir. Ana kayaya inilip inilmediği belirtilmemektedir. 1984 yılında ise Işın Yalçınkaya; İlhan Kayan; Angela Minzoni-Deroche ve öğrencilerden oluşan bir ekip tarafından tekrar ziyaret edilmiş; Kökten'in kazısında mağara içinden dışarı çıkartılan toprak elenerek; içinde Kökten tarafından toplanmayan çanak çömlek parçaları ve çakmaktaşı alet ve artıkları tekrar gün ışığına çıkartılmıştır. Yalçınkaya ise bu eleme sonucunda toplanan yontma taş aletlerden çıkarak Epipaleolitik ve Orta Paleolitik Çağ'a ait bulguların mağarada olduğunu tahmin etmektedir. İlerde yapılacak bilimsel kazılar gerçek tabakalanmayı ortaya çıkaracaktır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır.
Tabakalanma:
Buluntular: Kökten; Çarkini mağarasındaki bu kazı sonucunda yalnız Aurignacien'e tarihlenebilecek çakmaktaşı buluntular ele geçirdiğini iletmektedir. Kazı toprağının 1984 yılında elenmesinden sonra toplanan 215 adet çakmaktaşı parça Kökten'in topladıklarına ilave edilmiştir. Bu yeni toplananlar içinde özgün alet tipleri pek yoktur. Çoğunluğu artık ve minik parçalardır. Olasılıkla Kökten kendi kazısı sırasında yalnız aletleri dikkatle toplamıştır. Yalçınkaya; Kayan ve Minzoni-Deroche; mağaranın en alt tabakasını Kökten'in Üst Paleolitik Çağ'a tarihlemesine şimdilik itiraz etmemekle beraber içlerinde Yalçınkaya 1995 yılında elenen [Yalçınkaya 1995a:65] atık toprakta toplanan bulgular arasında radyolarit yonga; dilgi; dilgicik ve çekirdekler ile 1 adet Levallois yonga ve çekirdek parçasının varlığına dayanarak; mağarada şimdilik bir Epipaleolitik ve Orta Paleolitik Çağ yerleşimi olabileceğini kabul etmektedir.
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme:


Liste'ye