|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Apollonia Mordiaion |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kent |
|
Rakım:
|
1250 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Isparta |
|
İlçe:
|
Uluborlu |
|
Köy:
|
Merkez |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Hellenistik Roma |
|
|
|
  |
|
| Apollonia Mordiaion; Isparta il merkezinin kuzeyinde; Uluborlu İlçe merkezinin altında kalmış durumdadır. Antik kent; güneyde Kapı Dağı ve Yuvaça Yaylası; batıda Şalgamlık Tepesi; kuzeyde Kılıçlayan Dağları ve doğuda Senirkent Ovası ile çevrelenmektedir. Pisidia Bölgesi'ne ilişkin epigrafik araştırmalar dışında Apollonia Mordiaion Antik Kenti'ne yönelik herhangi bir araştırma henüz gerçekleştirilmemiştir. Apollonia kenti kurulmadan önce burada Mordiaion adlı önemsiz bir yerleşme bulunmaktaydı. Apollonia; aynı konumda MÖ 3. yy başında I. Seleukos tarafından kurulmuştur. Strabon Apollonia Mordiaion'u bir Phrygia kenti [Strabon 12; 8; 13]; Ptolemaios ise bir Pisidia kenti olarak anmıştır [Ptolemaios 5; 4; 11]. Kent; MÖ 25 yılında Galatia Eyaleti'ne; MS 297 yılında ise Pisidia Eyaleti'ne bağlanmıştır. Geç İmparatorluk Dönemi'nde kente Sozopolis adı verilmiştir. Kentte Titus (MS 79-81) - Gallienus (MS 260-268) dönemleri arasında basılan sikkeler bilinmektedir [Lang 2003: 179-180]. Roma İmparatorları denetiminde sikke basmış olması kentin gelişmiş olduğunu gösterir. Bazı sikkelerinde kent Lykialı ve Thraklar kolonisi olarak gösterilir. Thraklar muhtemelen kıdemli ordu mensubu olarak kente yerleştirilmişlerdir [Jones 1971: 411; dipnot 10 ve 22]. Kente bu şekilde askeri açıdan kuvvet kazandırılmıştır. Antik kent; 1833 yılında F.V.J Arundell tarafından keşfedilmiştir. Apollonia Mordiaion Antik Kenti'ne yönelik herhangi bir sistemli araştırma henüz gerçekleştirilmemiştir. Bu nedenle; antik kente ait bilinen yapı kalıntıları oldukça azdır. Yazıtlar ve sikkeler vasıtasıyla kentte bir Roma-Augustus Tapınağı'nın varlığı bilinmektedir. Tapınağın Augustus'un yaptığı işleri içeren Res Gestae'nin Grekçe kopyasına ait parçası kentin önemli buluntularından biridir. Gözle görülebilen en önemli mimari kalıntılar Hellenistik Dönem'e tarihlenen Uluborlu Kalesi'ne aittir. Ayrıca; Roma Dönemi'ne tarihlenen bir çeşme; bazı yapı temelleri; mimari bloklar; çeşitli mezar yazıtları ve Geç Hellenistik-Erken İmparatorluk Dönemi şeref yazıtları tespit edilmiştir. Hadrianus dönemine tarihlenen; Apollonia halkı ve meclisince dikilmiş bir sınır taşı; kentin bir yol (Via Sebaste) ile Apameia Kibotos'a bağlandığına işaret eder. Kentin birkaç kilometre batısında Via Sebaste'ye ait mil taşları saptanmıştır. 2008 yılında M. Özsait ve ekibi tarafından yapılan yüzey araştırmasında Uluborlu'nun 3 km kadar doğusundaki Kadı Kuyusu mevkiinde ortaya çıkarılan mimari elemanların bu kentle ilgili olduğu saptanmıştır [Özsait 2010:422]. 2014 yılında B. Hürmüzlü ve ekibinin yürüttüğü yüzey araştırmasında antik kente dair bulgular 5 alanda saptanmıştır. Isparta-Uluborlu karayolunun kuzeyinde bir alanda karayolları çalışmalarında bulunan buluntular incelenmiştir. Roma Dönemi'ne tarihlenen bir anıtsal yapıya ait olduğu düşünülen alt ve üst yapı taşları ile sütun parçası bulunmuş, fakat küçük buluntuya rastlanmamıştır. Uluborlu Kalesi sur içindeki Efendi Sultan Türbesi yakınlarındaki bir çeşmede devşirme olarak kullanılmış Tymandos tipi bir mezar steli tespit edilmiştir. Ayrıca kalenin kuzey burcu civarında Roma Dönemi seramiklere rastlanmıştır. Isparta'nın Senirkent İlçesi'nde D320 Karayolu'nun güneyinde biri in situ olan irili ufaklı işlenmiş taş bloklar bulunmuştur. Uluborlu merkezinde Hacı Kadı Camii'nin bulunduğu mevkiide sütun parçaları, podyum blokları, farklı boyut ve işlevlerde bloklar, 2 in situ duvar sırası bulunmuştur. Birinci duvar sırası 3,5 m; ikinci sıra yaklaşık 21 m uzunluğundadır. İkinci duvarın bulunduğu alanda blokların devşirme olarak bahçe duvarında kullanıldığı görülmüştür. Bu alanlarda Osmanlı Dönemi seramikleri bulunmuştur. Yine Uluborlu merkezindeki Yahya Çeşmesi devşirme taşlardan yapılmıştır. Çeşmenin hizasında giden bahçe duvarı ve kapısında da bu taşlardan kullanılmıştır. Uluborlu Kalesi'ne giden yol üzerindeki bir konağın yola bakan cehpesinde devşirme olarak bir lahit teknesi, Uluborlu İmam Hatip Lisesi bahçesinde ve okul duvarında devşirme malzemenin kullanıldığı görülmüştür. Uluborlu Kalesi ve çevresinde Geç Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı yapı ve seramiklerine rastlanmıştır [Hürmüzlü et al. 2016:534-5]. |
| Yeri: |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
