|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Hydas |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kent |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Ege |
|
İl:
|
Muğla |
|
İlçe:
|
Marmaris |
|
Köy:
|
Turgut |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Klasik Hellenistik Arkaik |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Antik kente; Muğla İli Marmaris İlçesi'nin güneybatısındaki Turgut Köyü'nden dar bir patika ile ulaşılmaktadır [Benter 2000:308]. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kent ve kale yaklaşık 6 km uzunluğundaki bir dağ sırasının en dar yerinde; kayalık bir sırt üzerinde yer alır [Benter 2000:308]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Benter tarafından 1998 ve 2000 yıllarında yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: |
| Kalıntılar: Denizden 270 m yüksekte olan akropolisin batısındaki yamaçta yaklaşık 350x200 metrelik bir alana yayılan yerleşme; denizden yaklaşık 200 m yüksekte olup akropolis ile beraber 3.5 hektarlık bir alanı kaplar [Benter 2000:308]. Klasik ve Hellenistik Dönem'de yoğun olarak yerleşilmiştir. Kentte; Yukarı Kale; Aşağı Kale; güney sırt ve batı yamaçtaki yerleşme olmak üzere birbirinden ayrı dört alan vardır. Aşağı kaledeki girişin her iki yanında iki yapı kompleksi arasındaki bağlantı duvarının dördüncü yapı döneminden olduğu belirtilmektedir [Benter 2000:309-310]. Ele geçen çanak çömlek ve buluntular ışığında Hydas Antik Kenti'nde; MÖ 12. yüzyıldan Geç Antik Dönem'e kadar yerleşildiği anlaşılmıştır [Benter 2002:179; Benter 2000:308]. Yukarı Kale: 16 m uzunluğundaki bir apsisli ev kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanmaktadır [Benter 2000:310]. Yukarı Kale'nin güneybatısında yapılan çalışmalarda surun 8 m genişliğinde olduğu saptanmıştır. Aynı yerde bir yapıya ait olabilecek kalıntılar mevcuttur. Üç ayrı yapı döneminden sonuncusunun Geç Antik ya da Bizans Dönemi'ne ait olduğu tespit edilmiştir. Bu alanda Geç Myken Dönemi ile Bizans Dönemi arasına tarihlenen malzeme ele geçmiştir. Yamaçta ise hematit taşından; parlatılmış bir balta bulunmuştur ve Geç Neolitik Dönem'den Orta Hellas Dönemi'ne kadar tarihlendirilmektedir [Benter 2002:179]. Aşağı Kale: Kuzey kısmında [Benter 2000:310] tespit edilen duvar kalıntıların oval bir yapıya veya bir temenosa ait olup olmadığı tam olarak anlaşılamamıştır. Kuzeyinde bir sarnıç yer alır. Burada Arkaik; Klasik; Hellenistik ve Geç Antik Dönem'e tarihlenen çanak çömlekler ele geçmiştir [Benter 2002:178]. Liman: Kentin güneyinde; bazı yerleri dik kaya duvarları olan sahilde yer alır. İki dikdörtgen planlı mekanın arasındaki kare planlı bir mekanın meydana getirdiği yapıya ait kyklopik taşların; bir kulenin alt bölümünü oluşturduğu düşünülür. Duvarların bir kısmı deniz suyu altındadır. Limanda yapılan sualtı çalışmalarında amphoralar bulunmuştur [Benter 2000:309]. Sur: Batıdaki yerleşme alanının etrafı kyklopik savunma duvarı ile çevrilidir [Benter 2000:308]. Duvar kalınlığı 1.6-1.8 m kadardır. Farklı büyüklükte taşlar kullanılmıştır [Benter 2000:310]. Ana kapı 5 m genişliğinde; 2.5 m yüksekliğindedir. Bir bölümü bastionla kapatılmak suretiyle korunmaktadır. Bir başka kapı ise kuzeybatıda yer alır. Daha küçüktür ve iyi korunmuş durumdadır. Gizli bir giriş olabileceği düşünülmüştür [Benter 2000:310]. Sarnıç: Akropoliste iki; güney sırtta bir; yerleşim alanında iki sarnıç saptanmıştır. Sarnıçlar yaklaşık 150-250 metreküplük kapasiteye sahiptir. Ayrıca kent içinde başka sarnıçlar da mevcuttur [Benter 2000:310]. Tapınak/Kutsal Alan: Kentin kuzeybatısındaki küçük bir platoda çok sayıda hayvan figürini ile bir insan figürinine ait parçalar bulunmuştur. Burada bir kutsal alan olduğu düşünülmektedir [Benter 2000:309]. Nekropolis/Mezar: Akropolisin kuzeyinde; vadi tabanından yaklaşık 35 m yükseklikte kayalık bir yükselti üzerinde bulunan bir mausoleion; kübik mezar yapısı ve dik piramit şeklindeki çatıdan meydana gelir. Mezar odası kaba işçiliğe sahip polygonal taşlardan oluşmuştur. Mezar girişinde ele geçen ve MÖ 4. ve 3. yüzyıllara tarihlendirilen bir yazıt sayesinde mezarın Diagoras isimli bir savaşçıya ait olduğu anlaşılmıştır. Surların batısında ve güneyindeki yamaçlarda yeraltı mezarları vardır. Bunların aile mezarları olduğu düşünülmektedir. Bazıları kayaya oyulmuş; bazılarında ise işlenmemiş taşlardan duvar örülmüştür. Mimari özellikleri açısından mezarların; yerleşmenin Kyklopik yapı dönemi ile çağdaş olduğu belirtilmektedir [Benter 2000:309]. İçlerinden birinde az sayıda çanak çömlek parçası; yanmış kemik parçaları; hilal biçimli bir fibulaya ait parçalar; demir bir silaha ait altı adet parça ve tunç levha parçalarının yanı sıra bir hançer; kısa bir kılıç; bir hançer sapı; iki mızrak ucuna ait parça ve bir ok ucu bulunmuştur. Kılıç; Girit'teki Subminos-Geometrik Dönem mezarlarındaki kılıçlarla; hançer ise Girit ve Thessalia'daki Geç Geometrik Dönem ya da Orientalizan Dönem mezarlarından çıkan örneklerle kıyaslanmaktadır. Hilal biçimli fibula da Ialysos ve Girit'teki örneklere benzetilmektedir. Söz konusu mezarda birden fazla gömü olabileceği de belirtilerek Geometrik-Geç Geometrik Dönem'e tarihlendirilmiştir [Benter 2000:310-311]. Akropolisin aşağısındaki bir mağarada bir mezar tespit edilmiştir. Daha önce kaçak kazılar nedeniyle tahrip olduğu anlaşılan mezarda; sırt üstü yatar durumda olan bir ölü bulunmuştur. Üstü üç adet pişmiş toprak levha ile kapatılmıştır. Bu açıdan Kameiros ve Ialysos'daki MÖ 6. yüzyıl mezarlarına benzetilmektedir. Çanak çömlek parçaları üzerinde yapılan incelemeler Geç Myken III C-ProtoGeometrik Dönem'i göstermektedir. Şişkin yay biçimli iki fibula MÖ 9-7. yüzyıla tarihlenmektedir. Kemik parçalarından anlaşıldığı üzere mezarda dokuz birey vardır. İskeletlerden birinin bir çocuğa; başka birinin de bir kadına ait olduğu anlaşılabilmiştir [Benter 2002:177-178]. Diğer: Bizans Dönemi'ne ait bir kilisede kaçak kazılar sonucu açığa çıkan toprak yığınında Arkaik; Klasik ve Hellenistik Dönem çanak çömlek parçalarının yanısıra pişmiş toprak kore ve kouroslara ait beş parça bulunmuştur [Benter 2002:179]. |
| Yorum ve tarihleme: |
