|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Madnasa |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kent |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Ege |
|
İl:
|
Muğla |
|
İlçe:
|
Bodrum |
|
Köy:
|
Gölköy |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Arkaik Klasik Geometrik |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Muğla İli; Bodrum İlçesi'nin kuzeyinde; Türkbükü Koyu ve Aşağı Göl'ün yukarısındaki tepede (Yukarı Göl) yer alan kalıntıların Madnasa Antik Kenti'ne ait olduğu öne sürülmüştür. Myndos Antik Kenti'nin 13 km kuzeydoğusundadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kent; güneyde Karadağ'dan derin bir vadi ile ayrılan bayırın kenarında kurulmuştur. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 19. yüzyılın sonunda Paton ve Myres; 1921'de ise Guidi'nin çeşitli incelemelerde bulunduğu kentte Bean ve Cook 1950'li yıllarda yüzey araştırmaları yapmıştır. 2013 yılında A. Diler ve ekibi tarafından gerçekleştirilen yüzey araştırmasında ziyaret edilmiştir [Diler et al. 2015]. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: |
| Kalıntılar: Bir Leleg kenti olan Madnasa; Attika-Delos Deniz Birliği'ne önceleri 2 talent; sonra 1 talent vergi vermiştir. En azından MÖ 432'ye kadar vergi verdiği bilinmektedir. Verginin düşürülmesi; Madnasa'nın para yerine birliğe; kullanması için elindeki gemileri vermesi ile açıklanır. Madnasa'nın deniz kıyısına yakın bir konumda olması bu savı destekler. Stephanos Byzantios kentten; Medmasa (Medmassa veya Medmasos) olarak bahsetmektedir. Yaklaşık 300x90 m ölçülerindeki yerleşmenin bulunduğu tepenin en yüksek noktasında düzgün kesme taştan yapılmış bir kule; küçük bir sur duvarı tarafından çevrelenmiştir. Çevrili alan içinde çeşitli yapı kalıntıları mevcuttur. Daha kuzeyde kuru duvar ya da çokgen teknikte inşa edilmiş ikinci bir sur duvarına ait kalıntılar vardır. Kalınlığı 1.5 m kadardır. Ana kapı kuzeydeki bu ikinci duvara açılmıştır. En tepedeki kulenin güneyinde; aşağıda; başka binalara ait kalıntılar; kuzeybatıda ise kayaya oyulmuş bir merdiven ve sarnıçlar bulunmaktadır. Buranın kuzeybatısında ise başka yapılara ait temeller ve ikinci bir kule tespit edilmiştir. Evlere ait olduğu düşünülen temellerden bazılarının Gökçeler ve Alazeytin yerleşmelerinde olduğu gibi dış sura dayandırıldığı tespit edilmiştir. Batıda ise kaya mezarları vardır. Ele geçen çanak çömlek parçalarının çoğunluğu Klasik Dönem'e aittir. Bunlar dışında Geometrik ve Arkaik Dönem'e tarihlenen parçalar da gözlenmiştir. Çanak çömlek örnekleri Arkaik Yunan dünyasıyla ilişkilerin diğer yerleşmelere nazaran daha sıkı olduğunu göstermektedir. Klasik Dönem çanak çömlek parçalarının çok olması nedeniyle yerleşmenin Klasik Dönem'e tarihlendiği öne sürülmüştür [Bean-Cook 1955:121-122; Bean 2000:121]. 2013 yılında Kaleyıkığı Tepesi'nde gerçekleştirilen yüzey araştırmasında, tepenin en yüksek güneydoğu noktasında Maussollos Dönemi'ne ait bir gözetleme kulesi tespit edilmiştir. Kule, 11.50x6.50 m ölçülerindedir. Bosajlı izodomik teknikte yapılmıştır. Bu kalıntı, MÖ 4. yüzyıla ait tek örnektir [Diler et al. 2015:430-431]. 2014 yılında A. Diler ve ekibi tarafından yapılan yüzey araştırmalarında Akropolün güneyindeki mezarlar, sivil alanların tespiti amacıyla çalışılmıştır. PM1 olarak kodlanan Doğu Nekropol alanda bulunan mezar Bayrak Tepesi'nde bulunmaktadır. Platform duvarları ile sınırlı alanda 7 adet gömü kapağı teknesi bulunmuştur. İyi işçilikli pithos parçaları, siyah glazürlüdür. MÖ 6. yüzyıla tarihlenen çanak çömlekler üst düzey bireye ait mezar olduğunu belirtmektedir. Bugüne kadar araştırma yapılamamış olan Gökpınar sırtında tespit edilen platform Madasa akropolisinin güneyinde, kentin nekropol alanın güney yönde yayılımını göstermesi açısından önemlidir. PM5 alanında sırt üzerinde bulunan kaya mezarları; kayaya oyulmuş tekne yatakları ile Leleg platform mezarları tespit edilmiştir. PM12 alanında, iri andezit bloklarla yuvarlak biçimli mezar platfromu yapılmıştır. Kareye yakın kremasyon çukuru ve yuvarlak kapak blokları dışında pithos gömüler için yapılmış dikdörtgen çukurlar görülmüştür. Yüzey toprağı üzerinde dağılmış seramiklerin çokluğu ve farklı tip ve formda olmaları mezarların aile mezarı olarak Geometrik ve Arkaik Çağlar boyunca kullanıldığını belirtmektedir. Gökburun sırtında tespit edilen oda mezar, dikdörtgen planlı olan gömü odası düzgün işçiliklidir. Pişmiş topraktan lahite ait köşe parçaları, Geometrik ve Arkaik Dönemlere ait çok sayıda lokal ve ithal seramikler tespit edilmiştir. Akropolisin güney alt yamaçlarında eski köy yerleşimine ait kalıntılar tespit edilmiştir. Devşirme bloklar, küçük yapı taşları kentin bu bölümünün sivil yapı gruplarına sahip olduğunu göstermektedir. Bu kalıntılar, kentin territoriumu tarım arazilerinin sınırlarının tespiti açısından önemlidir [Diler-Gümüş 2016:159-162]. |
| Yorum ve tarihleme: |
