©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Yassıkaya

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Yassıkaya
Türü:
Mağara
Rakım:
m
Bölge:
Karadeniz
İl:
Zonguldak
İlçe:
Ereğli
Köy:
Ovaköy
Araştırma Yöntemi:
Kazı
Dönem:

     


Yeri: Yerleşme; Karadeniz Ereğlisi'nin yaklaşık 20 km doğusunda; Ovaköy yakınlarında; Aydınlar Irmağı'nın küçük bir kolu olan Gözeren Deresi'nin aktığı vadinin güney sırtlarında yer alır.
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Gözeren Vadisi'nin her iki tarafı da kayalıktır. Yamaçlar ve gerideki düzlükler ise ormanlık alanlarla kaplıdır. Yerleşme; vadinin güney ucunda; kütlesel ve geniş bir alana yayılan bir kayalığın üzerinde bulunmaktadır. Kültür dolgusu; kayalığın orta kesiminde yer alan doğal bir mağara ve yanındaki kayalık bir platorm üzerinde tespit edilmiştir. Kuzey-güney doğrultusundaki mağaranın ağız kısmı vadiye bakmaktadır. Güney ucunda kuyu şeklinde bir açıklık vardır. Kullanıldığı dönemlerde mağaranın üzerinin tamamen ya da büyük oranda kapalı olduğu düşünülmektedir.
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı: Yerleşme; arkeolog C. Nalcı tarafından tespit edilmiştir. 2000 yılında; Karadeniz Ereğli Müzesi başkanlığında ve İstanbul Üniversitesi'nden T. Efe'nin bilimsel danışmanlığında bir ay süreyle kazılmıştır.
Tabakalanma: Oldukça eğimli olan mağara tabanında iki evreli bir kültür dolgusu saptanmıştır. Alttaki kat koyu gri renklidir. Üstteki dolgu ise sarı renkli ve irili ufaklı taş kırıkları ile karışmış bir tabakadır. Bu dolguda yanmış çanak çömlek paraları ve şiddetli yangın geçirmiş; ahşap kazık izli kerpiç parçaları bulunmuştur. Benzer buluntular veren iki evreli kültür dolgusuna kayalık platformda da rastlanmıştır.
Buluntular: Çanak Çömlek: Ele geçen çanak çömlek parçaları; saman katkı içermeyen el yapımı mallardan oluşmaktadır. Tabakalar arasında belirgin bir farklılık göze çarpmamaktadır. Buluntular üç ana grupta incelenebilmektedir; yalın/kaba mallar; kımızı astarlı mallar ve siyah ağız kenarlı mallar. Saptanan formlar oldukça sınırlı olmakla beraber; en tipik formlar arasında yayvan veya derin kaseler; gaga ağızlı testiler ve içe dönük ağızlı veya geniş boyunlu çömlekler sayılabilmektedir. Yassıkaya çanak çömleklerinin en karakteristik bezeme biçimi kabartma bantlardır. Bazı örneklerde; kulpların iki tarafında memecikler yerleştirilmiştir. Çizi ve sokma bezemeli örnekler de mevcuttur. Kil: Kilden şekillendirilmiş ağırşaklar ve tezgah ağırlıkları genellikle iyi işçilik göstermektedir. Ağırşakların çoğunluğu yarımküre şeklindedir. Bir-iki örnek kesik koni biçimlidir. Bezeme nadiren görülmektedir. Tezgah ağırlıkları ise hafif yassı formludur; baş tarafları yuvarlatılmıştır. Yontma Taş: Birkaç adet çakmaktaşı dilgi parçası bulunmuştur. Sürtme Taş: Birkaç tane tüm ve parçalar halinde bazalt öğütme taşı ele geçmiştir.
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme: Yassıkaya; doğuda Sinop İli'nden; batıda Kocaeli Yarımadası'na kadar uzanan sahil şeridi içinde saptanan ilk prehistorik yerleşmedir. Yoğun mimari buluntuya rastlanmamasına ve ele geçen diğer buluntulara dayanılarak; yerleşmenin bir kamp yeri olabileceği önerilmektedir.


Liste'ye