|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Ağaçlı |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Konaklama / İşlik Yeri |
|
Rakım:
|
20 m |
|
Bölge:
|
Marmara |
|
İl:
|
İstanbul |
|
İlçe:
|
Kemerburgaz |
|
Köy:
|
Ağaçlı |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
ÜP EP OP |
|
|
|
  |
|
| Yeri: İstanbul il merkezinin (Eminönü) yaklaşık 30 km kuzeybatısında; Karadeniz kıyısında; Kemerburgaz'ın 14 km kuzeybatısında; Çiftealan ile Ağaçlı Köyü arasında; Ağaçlı Deresi; Hayakadın Deresi (Çamaşırdere) ve Karadeniz ile sınırlanan; günümüzde Yedikumlar diye anılan ve yaklaşık olarak 1x1.5 km boyutlarındaki kıyı kumulunda (Olasılıkla Yedikumlar terimi; Karadeniz kıyısında arasında Gümüşdere Kumulu'nun da olduğu kumulların tümüne verilen isimdir [Bıjışkyan 1969:109]). Kodu C 12 / 1. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Bu kıyı kumulunun zaman içinde şiddetli rüzgar tesiri ile yer değiştirmesi; altta Pliosen'in sıcak ve nemli bir iklim döneminde oluştuğu zannedilen; daha sert yüzeyli; kırmızı renkte olan eski kum birikintilerinin zaman zaman ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu sert yüzeyli kumulun üstünde; buluntu yoğunluğundan kamp yeri olduğu anlaşılan şimdilik en az 43 yerin varlığı yapılan araştırmalar neticesinde saptanmıştır. Bu kamp yerleri kumul üzerinde geniş bir alana dağınık bir şekilde yayılmıştır. Yaklaşık 2-3 m boyutlarında olan kamp yerlerinin bazılarında; iri çakıl taşlarının bulunuşu; bu taşların basit kulübe ve çadır direklerinin dayak taşı olarak kullanıldıklarını veya işlik taşları olabileceğini göstermektedir. Gene bu verilerden çıkarak bazı kamp yerlerinin kulübemsi çardak şeklinde olduğu da düşünülmektedir. Günümüzde İstanbul İli'nin ısınma amaçlı yakıt ihtiyacını karşılamak için; kumulun alt kısmında bulunan linyit kömürü yataklarına ulaşılmak maksadıyla; kumul alt üst edilerek günümüzde tanınamayacak şekilde tamamen tahrip edilmiştir. Bu şekilde tespit edilenlerin yanısıra yeni kumulun altında yatan ve gün ışığına çıkmamış olan eski konaklama alanları da beraberce yok edilmiştir. Kumulun güneyindeki bol su kaynaklarına sahip ormanlık bölge ve dereler; burada yaşamaya elverişli doğal bir ortamın oluşumuna yardımcı olmuştur. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İlk defa E. Fondakowsky tarafından tespit edilmiştir. İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden M.Korfmann'ın; İstanbul Üniversitesi; Edebiyat Fakültesi; Prehistorya Kürsüsü'nden Fondakowsky'nin bulduğu bu yerleşme yerini bildirmesiyle; 1973 yılında B.Howe ve M. Korfmann'ın katılmalarıyla; bu kürsünün öğretim elemanları ve öğrencilerinden oluşan ekiple ilk defa bu alanda sistematik yüzey araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada toplanan buluntular B. Howe tarafından 1974 yılında incelenmiştir. Daha sonra da gene aynı kürsünün öğretim elemanları zaman zaman kumulda imkanlar nisbetinde yüzey araştırması yapmışlardır. Son yıllarda da (1975 ve 1980) aynı Anabilim Dalı (Kürsü) öğretim üyelerinden Mehmet Özdoğan; Trakya Yüzey Araştırmaları çerçevesi içinde kumulun bozulmayan kısımlarında yüzey araştırmalarına devam etmiştir. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: Ağaçlı'da Orta Paleolitik Çağ'dan itibaren; Üst Paleolitik ve Epipaleolitik Çağ'lara ait kamp yerlerinin olduğu toplanan buluntuların incelenmesinden anlaşılmaktadır [Özdoğan 1983c:res.2] ama çalışmalar henüz hazırlık safhasında olduğu için her buluntu biriminin Orta Paleolitik Çağ'dan Epipaleolitik Çağ arasında hangi çağa tarihlendiği tam saptanamamıştır. Bazı birimler işlik yeri görünümündedir. Bu birimlerde genellikle yerel küçük boyutlu çakmaktaşı yumrular kullanılmıştır. Aletler azdır. Genelde dilgi endüstrisi hakimdir. Levalloiso-Moustérien gelenekle yonga aletler; yan kazıyıcılarda bulunmaktadır [Özdoğan 1985:222]. İçlerinde minik dilgiler ve geometrik biçimli aletlerden oluşan grup; kuzey Karadeniz kıyıları ve Kırım Epipaleolitik buluntularına benzemektedir. Bu alanda toplanan buluntuların bir kısmı I. Gatsov ve M. Özdoğan tarafından daha ayrıntılı bir şekilde incelenerek bilim dünyasına tanıtılmıştır [Gatsov-Özdoğan 1994:102-106; şek.1-7]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
