|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Viranşehir / Soli (Soloi) Pompeiopolis |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
160 m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Mersin |
|
İlçe:
|
Mezitli |
|
Köy:
|
Viranşehir |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ III |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Höyük; Mersin kentinin 11 km güneybatısında; Akdeniz kıyısında; günümüz Viranşehir; antik Soloi (Soli) Pompeiopolis kentinin içinde bulunmaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: İçinde bulunduğu antik kentin isminden dolayı güneş anlamında Soloi/Soli adı verilen höyük; 7 m yüksekliğinde; 30 m çapında küçük bir tepedir. Soli/Pompeiopolis antik kentinde yeniden başlayan kazı çalışmalarının son yayımında Soli Höyüğü'nün 300 m çapında 22 m yüksekliğinde olduğu belirtilmektedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1889 yılında şiddetli bir yağmurun höyüğün yamacında oynattığı büyük bir taşın altında içinde depo buluntusunun olduğu büyük bir küp bulunmuştur. Küpü bulan çoban ile buluntu yerine giden F.von Luschan; burada sondaj yapmıştır. Luschan bu araştırmasının sonucunda taşın Roma Dönemi katından çıktığı ve küp ile bir alakası olmadığını belirtmektedir. Küpün içinden çıkan buluntular; Berlin Müzesi'ne götürülmüştür. V. Seton-Williams; J. Mellaart tarafından da araştırılan höyük ve çevresinde; İTÇ'na tarihlenen metalik mal [Mellaart 1963:şek.6'daki harita] dışında; DÇ; Hellenistik; Roma-Bizans dönemlerine konan çanak çömlek parçaları da bulunmuştur [Seton-Williams 1954:168]. Depo buluntuları ise K. Bittel tarafından ayrıntılı olarak bilim dünyasına tanıtılmıştır [Bittel 1940:183-201]. Antik kent son yıllarda kazılmaya başlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Küpün çıktığı yer de tam bilinmediğinden; tabakalanmasının saptanması olanaksızdır. |
| Buluntular: Maden: Depo buluntusu içinde; 31 kama; 3 kama kabzası; 3 yaprak biçimli namlusu olan mızrak ucu; 3 şiş biçimli mızrak ucu; 2 kılıç namlusu; 2 aydemir ağızlı balta; 25 yassı balta/keser; 2 çalpara; 1 boynuz; 3 tel parçası; 1 tanımlanamayan nesne; 2 damga mühür olmak üzere toplam 77 parça maden nesne yer almaktadır. Üçgen biçimli namlulu; yamuk ve uzun dörtgen biçimli sap dilli kamalar vardır [Bittel 1940:lev.II-III]. Üç adet kabza örneği; bu kama namlularının nasıl bir kabzaya sahip olduğunu göstermektedir [Bittel 1940:şek.3]. Mızrak uçları içinde sapı iki bölümlü olanlar dikkat çekmektedir. Namluları yaprak biçimindedir. Depo buluntusunun kesin tarihlenmesine yardımcı olan iki buluntu; birisi kırık olan aydemir ağızlı baltalardır. Çalparaların ise saplarında bağlanma deliği mevcuttur. Yassı baltalarda da kendine özgü örnekler yoktur. Boynuz biçimli nesne ise bir yere sokulması için üretilmiştir. İki damga mühürden birinde geometrik bezek yer almasına karşın diğerinde hierogliflere benzeyen işaretler vardır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: K. Bittel; yukarıda anlatılan son bulguya dayanarak depo buluntusunu MÖ 2. bin yılın sonuna tarihlemiştir [Bittel 1940:201]. Buna karşılık bu buluntu dışında diğer tüm alet ve silahlar MÖ 3. bin yılın son çeyreği özelliğini taşımaktadır. Depo buluntusuna giren bazı eserlerin analizleri Rathgen ve Weeren tarafından yapılmıştır. Bu analizler sonucunda bir kısım eserlerin kalaylı tunçtan yapıldığı saptanmıştır. Viranşehir'in küçük bir limana sahip oluşu; bu buluntuların belki deniz ticareti ile buraya geldiği ve küpün içine bir sebepten dolayı saklandığı ileri sürülebilir. |
