|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Taşkun Kale |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
830 m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Elazığ |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Muratcık |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ III İTÇ II |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Elazığ il merkezinin kuşuçumu 31 km kuzeybatısında; günümüzde su altında kalmış olan Aşvan'ın 4 km güneydoğusunda; Balibey'den yaklaşık 8-9 km uzaktaydı [French 1973:şek.3]. Kodu N 52 / 2. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Fırat Nehri'nin taşkın vadisinin bitiminde; Kuruçay adlı mevsimlik derenin batı yakasında olan höyük 20 m yüksekliği; 150 m çapıyla yörenin büyük höyüklerinden biriydi. Barajın üst su toplama kotunun 845 m olduğu için göl sularından etkilenen höyük; günümüzde zaman zaman bir ada şeklinde göl suları içinde görülmektedir. Doğu ve kuzey yamacı kademeli teraslara sahipti [McNicoll 1973:şek.1-2; Whallon 1979:164-165; şek.61; Sagona 1984:262]. Güneyinde iki adet su kaynağı mevcuttur. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: İlk olarak 1967 yılında Keban Projesi çerçevesinde R. Whallon ve S. Kantman tarafından saptanan höyük; 1970 yılından itibaren D.H. French başkanlığında; A. McNicoll yönetiminde kazılmıştır. Daha çok höyüğün üstündeki İlhanlı Dönemi kalesi ile güneybatı terasındaki kilise kalıntılarının gün ışığına çıkartmaya yönelik kazı 1973 yılında sonlanmıştır. |
| Tabakalanma: Höyüğün; Aşvan Kalesi Höyüğü tabakalanmasına parelel bir şekilde İlk Tunç Çağı II ve III. evreleri sırasında yerleşildiği sonra Geç Hellenistik Döneme kadar terkedildiği; daha sonra Ortaçağ yerleşmesine sahne olduğu anlaşılmıştır. İTÇ bulguları hemen hemen her açmada Ortaçağ buluntuları ile beraber ele geçmektedir. S 9 ve S 11 açmalarında İTÇ tabakalarını daha net olarak görülmektedir. |
| Buluntular: Mimari: Kazının S 9 açmasında kerpiçten yapılmış dörgen planlı bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Yapının boyutu 6.5x4.5 m'dir. Yaklaşık kuzeybatı-güneydoğu istikametinde olan yapının duvarları 50 cm kalınlığındadır [Sagona 1984:şek.15'deki ev planı]. Yapının ancak iki odası ortaya çıkarılabilmiştir. Sıvalı olan büyük odada at nalı biçimli bir ocak ile bir seki yer almaktadır. Dörtgen planlı yandaki küçük odanın işlevi tam anlaşılmamıştır. Çanak Çömlek: İTÇ çanak çömlekleri çok azdır. Hakim mal grubu kırmızı-siyah açkılı mal olarak tanıtılan Karaz malıdır. Ray boyunlu çömlekler en çok görülen tiptendir. Malatya-Elazığ boya bezekli malından parçalar ve kaplar ele geçmiştir. Dalga motifi; birbirine parelel hatlar; içi dolu üçgenler vd. gibi motifler görülmektedir. Krem ve pembe renkli astar üzerine kırmızı; kahverengi boya ile bezemeler yapılmıştır. Yontma Taş: Bu endüstrinin tek yayınlanan örneği benzerleri yörede Kalkolitik Çağ'dan itibaren görülen çakmaktaşından kanatlı ok ucudur. Ucun her iki yüzü de yontulmuştur. Maden: Taşkun Kale Höyüğü'nün farklı bulgularından biri tunç kalemdir. Kare kesitli sap dili; altıgen kesitli namlusu ile az bulunan örneklerden biridir [Sagona 1984:şek.160/1]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Taşkun Kale Höyüğü'nün İTÇ'na tarihlenen yerleşimi için; Kuruçay Vadisi'nin bereketli topraklarında ekim yapan; tarıma dayalı bir ekonomileri olan küçük bir yerleşmeden söz edilebilir. Çevrenin sulama imkanları çok olumludur [French et al. 1972:49]. |
