|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Avla Dağ |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Düz Yerleşme |
|
Rakım:
|
1325 m |
|
Bölge:
|
İç Anadolu |
|
İl:
|
Nevşehir |
|
İlçe:
|
Ürgüp |
|
Köy:
|
Mustafapaşa |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Nevşehir il merkezinin doğusundaki Ürgüp İlçesi'nin 8 km güney-güneydoğusunda; Karlık Köyü'nün 2 km kuzeybatısında yer alan dağa Nevşehir-Ürgüp-Mustafapaşa yoluyla ulaşmak mümkündür. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Volkanik bir tepe olan Avladağ; Aksaray yöresinden koni biçimiyle uzaktan farkedilmektedir. Buluntuların; Avladağ'ın en yüksek yerinden 300 m aşağıdaki batı terasında; Damsa Çay Vadisi'nin doğu tarafında; bulunduğu bildirilmektedir. Buluntuların toplandığı teras alanı şematik plan ile yeni araştırmacılara ışık tutacak şekilde yayınlanmıştır [Todd-Pasquare 1965:şek.1]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Jeolog G. Pasquare'nin 1963-64 yılında İç Anadolu Bölgesi'nde; MTA adına; jeolojik amaçlı araştırmasında; Avla Dağ'ın batıdaki teraslarında bazı yontma taş alet ve artıkları toplanmıştır. Todd da 1964 yılında aynı yörede araştırma yapmış ve Pasquare'nin bulduklarını yayınlamıştır [Todd-Pasquare 1965:95-112]. (Avla Dağ'ın Paleolitik Çağ buluntusu için bak. Harmankaya-Tanındı 1996:Avla Dağ ). |
| Tabakalanma: Batı terasta yalnız Neolitik Çağ malzemesi değil; Paleolitik; İlk Tunç Çağı II -III'e tarihlenebilecek çanak çömlek parçaları da ele geçmiştir. Tarihlendirilemeyen Koyu Yüzlü Açkılı maldan parçalar da bulunmuştur. Bu terasın Damsa Çayı Vadisi'nden 150 m yüksekte; Avla Dağ'ın en yüksek noktasından 300 m aşağıda; 1.260-1.300 m kotları arasında olduğu bildirilmektedir [Todd-Pasquare 1965:95]. |
| Buluntular: Çanak Çömlek: Alt terasta; el yapımı; kum katkılı hamurlu; kahve veya siyah açkılı malın olasılıkla Neolitik Çağ'a tarihlenebileceği ileri sürülmektedir. Yontma Taş: Todd ve Pasquare; büyük çoğunluğu obsidiyenden; azı kaba çakmaktaşı ve bazalttan yapılmış yontma taş endüstri örneklerinin bulunuş şekli ve yoğunlukları konusunda bir bilgi vermemektedir. Toplanan 1.021 parçanın çoğunluğu dilgi ve yongalardır. Dilgiler içinde az da olsa orak-bıçak örneklerinin ve baskı düzeltili ok ve mızrak uçlarının oluşu; bu buluntu topluluğunun Neolitik Çağ'a tarihlenebileceği düşüncesini ortaya koymaktadır. Az sayıda minik alet de bulunmuştur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Avladağ'da yaklaşık olarak 1.000 adet kadar toplanan buluntunun; kesin tarihlendirilmesi yapılamamıştır. Esin; Levallois tekniği ile üretilmiş aletlerin varlığına dayanarak; burada Üst Paleolitik Çağ yontma taş yapım geleneğinin endüstri içinde kuvvetle korunduğuna dikkat çekmekte; bu yüzden tarihlendirmenin çok zor olduğuna işaret etmektedir [Esin 1981:8]. Taş aletlerle beraber bulunup bulunmadığı anlaşılmayan çanak çömlek parçalarının daha sonraki çağlara ait olma ihtimali büyüktür. Avla Dağ olasılıkla avcı ve toplayıcı grupların avlak sahası içinde yer alan bir bölgedir. Hem Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ'da hem de gelişkin Çanak Çömlekli Neolitik Çağ'da kamp yeri olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Sistemli bir toplama yapılamadığı için kamp yerlerinin dağılımı konusunda bir fikir yürütülmemektedir. Yüzeyde mimari kalıntılar da bulunmamıştır. |
