|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Surtepe |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
490 m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Şanlıurfa |
|
İlçe:
|
Birecik |
|
Köy:
|
Surtepe |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ I |
|
|
|
  |
|
| Şanlıurfa il merkezinin batısında; Birecik'in kuzeybatısında; Fırat'ın kuzey yakasında; Surtepe Köyü'nün bulunduğu yerdedir. Terasları ile 250x230 m'yi bulan yerleşme yeri; toplam 7.2 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Konik biçimli höyük kısmı 120 m çapında; 16 m yüksekliğindedir. Yapılan araştırmalar sonucunda; höyüğün iskan edilen alanının 20 ila 50 hektarı kapladığı düşünülmektedir. 1989 yılında; Algaze başkanlığındaki ekip tarafından; Birecik Baraj Gölü altında kalacak buluntu yerlerini saptamak amacıyla yapılan yüzey araştırmasında bulunmuştur. 2000-2001 yıllarında; İspanya Alicante Üniversitesi Geç Prehistorya Bölümü; Şanlıurfa Müzesi ve Prag Oriental Institute and Academy of Science ortaklığında kurtarma kazıları başlatılmıştır. 2000 yılı çalışmalarında Orta Kalkolitik/Ubaid; Geç Kalkolitik ve İlk Tunç kalıntılarına ulaşılmıştır. Surtepe Halaf süresince höyüğün en azından kuzey kesiminde iskan edilmiş gibi görünmektedir. Yerleşme MÖ 4. binyıl Geç Kalkolitik malzemesini içeren uzun bir tabakalanmaya sahiptir. Geç Demirçağ/Akhamenid Dönemi'ne ait buluntular da saptanmıştır. Höyüğün batı yamacındaki açmada İTÇ I'in tipik saklı astarlı ve cyma recta kaplarına ait parçalar ele geçmiştir [Fuensanta et al. 2002:199]. 2008'de yerleşimin güney ve güneydoğu bölümlerinde çalışılmıştır. Burada, Suriye ile Türkiye'nin güneydoğusundaki diğer yerleşimlerde de olduğu gibi, Ubaid ve Uruk katmanları arasında bir boşluk bulunmadığı sanılmaktadır. Geç Kalkolitik Çağ Uruk katmanından İlk Tunç Çağı I'e geçiş de yine kesintisizdir. Bu yıl ortaya çıkarılan odalardan birinin uzun süre boyunca kullanıldığı, duvarlar üzerindeki farklı sıva katmanlarından anlaşılabilmektedir. Burada boynuz parçaları ile kemiklerin işlendiğine dair bazı kanıtlar, Uruk IV Dönemine tarihlenen bir mühür ve Kenân (Canaan) bıçakları elde edilmiştir. Kerpiç tuğlalar, höyükteki diğer İTÇ I yapılarındakilerden farksızdır. İTÇ I'e tarihlenen moloz bir platform ile bazı çukurlar da ortaya çıkarılmıştır. Buluntular, mühür baskılar ve silindir mühürler içermektedir; keramikler arasında ise saklı astarlı eşyalar mevcuttur [http://www.une.edu.au/cat/sites/surtepe.php, 22.6.2010; 14:59]. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Yeri: Şanlıurfa il merkezinin batısında; Birecik'in kuzeybatısında; Fırat'ın kuzey yakasında; Surtepe Köyü'nün bulunduğu yerdedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Terasları ile 250x230 m'yi bulan yerleşme yeri; toplam 7.2 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Konik biçimli höyük kısmı 120 m çapında; 16 m yüksekliğindedir. Yapılan araştırmalar sonucunda; höyüğün iskan edilen alanının 20 ila 50 hektarı kapladığı düşünülmektedir. Surtepe Köyü'nün yapıları tarafından tahrip olan höyüğün doğu ve güneydoğu eteklerini de nehir aşındırmıştır. Tali köy yolu kuzey ve batı eteklerini kesmektedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
