|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Aşağı Nizip Yöresi |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Tekil Buluntu Yeri |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Gaziantep |
|
İlçe:
|
Nizip |
|
Köy:
|
|
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
AP OP |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Gaziantep il merkezinin kuşuçumu 37 km doğusundaki Nizip İlçesi'nden geçen Nizip Çayı'nın Nizip İlçesi'nden Fırat'a birleştiği yere kadar olan aşağı kısmında; Nizip Çayı'nın sekilerinde; özellikle Tilmağara; Hancağız; Mihrap; Gevence ve Mercanlı Köyü civarında (Minzoni-Deroche'un bu köylerin çevresinde bulduğu yerler için ayrıntılı bir bilgi henüz verilmediği için her birim; ayrı ayrı buluntu yerleri olarak değerlendirilmemiştir) çayın küçük kollarındaki düzlüklerde. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Nizip çayı Gaziantep'in kuzeyindeki 1.496 m yükseklikteki Büyüksaf'ın eteklerinden; Kartal Dağı'ndan doğmakta; güneydoğuya doğru akarak; Nizip İlçesi'nden geçmekte; yaklaşık olarak 110 km sonra Birecik İlçesi'nin güneyinde Kırkız yakınlarında Fırat'a karışmaktadır. Yöre çay ve çayın kollarından dolayı oldukça dalgalı bir görünümdedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: P. Passemard'ın 1925 yılında Fırat Nehri alüvyon sekilerinde bulduğu iki yüzeyli yörenin en eski buluntularından biridir. Bu buluntunun olasılıkla Gaziantep il sınırları içinde ve Fırat Nehri'nin batı yakasında bulunmuş olabileceği ihtimali ile burada değerlendirilmiştir. Tam yeri bilinmemektedir [Passemard 1926:167-170]. Yörede en geniş ve sistemli araştırma ise A. Minzoni-Deroche başkanlığında P. Sanlaville; M. Şenol ve N. Güldalı'nın katılımıyla 1986 ve 1987 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Bu ayrıntılı araştırma daha çok Nizip Çayı'nın aşağı ve yukarı kısmında (Ayrıca bak. Yukarı Nizip Yöresi) yoğunlaşmıştır. Aşağı Nizip Yöresi olarak Nizip Çayı'nın Nizip İlçesi'nden Fırat Nehri'ne kadar olan aşağı kısmı kastedilmektedir. Bu araştırmada buluntuların yüzeyden mi yoksa konglemeralardan mı bulunduklarına dikkat edilmiştir. Buluntu birimlerinin saptanmasının yanısıra yörede jeolojik sekilerde incelenmiştir. Bunlardan Kaleköy formasyonundaki Orta Acheuléen ile ilişkili olan Quaterner 3 sekisi; Nizip formasyonundaki Son Acheuléen ile çağdaş olan Quaterner 2 sekisi saptanmıştır. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: Minzoni-Deroche başkanlığında yapılan yüzey araştırmasında ise bu yörede çeşitli birimlerden çok sayıda iki yüzeyli (el baltası) ve yonga bulunmuştur. İki yüzeylilerin geç Acheuléen dönemine ait oldukları ileri sürülmektedir [Minzoni-Deroche 1988a:280]. Bu yörede bulunan iki yüzeylilerin profilleri kıvrımlıdır. Til Mağara Köyü'nün güneyinde [Minzoni-Deroche 1987:şek.5 a]; Mihrap Köyü'nün batısında ve kuzeybatısında; Hancağız Köyü'nün doğusunda Mercanlı Köyü'nün güneydoğusunda iki yüzeyliler bulunmuştur [Minzoni-Deroche 1987:şek.5b;7;12]. Çekirdeklere göz atarsak Nizip Çayı'nın üst kısmına nazaran daha kalın oldukları tespit edilmiştir. Dilgiler hemen hemen hiç yoktur. Minzoni-Deroche'un çakmaktaşı aletler üzerindeki çalışmaları halen devam etmektedir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
