©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Parganlı - Kerpe Arası

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Parganlı - Kerpe Arası
Türü:
Tekil Buluntu Yeri
Rakım:
0 m
Bölge:
Marmara
İl:
Kocaeli
İlçe:
Kandıra
Köy:
Bağırganlı
Araştırma Yöntemi:
Yüzey Araştırması
Dönem:
OP

     


Yeri: İzmit ilinin kuzeyinde; Kandıra İlçesi'nin kuzeydoğusunda; Karadeniz kıyısında yer alan Parganlı (Bağırganlı) Köyü'nün civarı ile ile bu derenin doğusunda; Çalköy'ün doğusundaki Sarısu Deresi ve Kerpe Yöresi.
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Karadeniz'e akan derelerle yöre dalgalı bir görünüme sahiptir. Mecrasının üst kısmında Kuru Dere olarak da bilinen Parganlı Deresi aynı adlı köyün doğusundan geçerek Kerpe gibi küçük bir koya dökülmektedir. Balıklarbaşı Deresi ve Doğançayı Deresi ile beslenen Sarısu Deresi ise yörenin diğer önemli bir su kaynağıdır. Kerpe yerleşmesinin güneyini ise küçük bir dere olan Düzler Deresi sulamaktadır. Çevre su kaynakları açısından zengindir. Orman ile kaplı geri planda dalgalı bir görünüm hakimdir. Sahil boyunca uzanan yapılaşmaya; kumul ve alüvyon hareketliliğine bağlı olarak buluntu yerinin tam noktasını saptamak oldukça güçtür.
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı: İstanbul Boğazı'ndan Cebeci Köyü'ne kadar Karadeniz kıyısında yer alan bir çok buluntu ve yerleşme yeri arasında yer alan Parganlı; Sarısu ağzı ve Kerpe buluntu yerlerini; Domalı Yöresi ve Kefken - Cebeci Yöresi buluntu yerleri ile beraber değerlendirmek gerekmektedir (bak. adı yukarda geçen buluntu yerleri). Parganlı ile Kefken arasında da tıpkı Kerpe Cebeci yöresinde olduğu gibi M. Özdoğan'ın 1984 yılı bilimsel araştırmalarının yanısıra amatör bir araştırmacı olan Faruk Ertunç'un sistemli olmayan araştırmaları gerçekleştirdiğini ancak; bu araştırmalarını bilim dünyasına tanıtmadığını öğreniyoruz.
Tabakalanma:
Buluntular: Buluntular konusunda ayrıntılı bir bilgi verilmemesine rağmen buluntu yerleri açısından bazı bilgilere sahibiz. Ertunç; Parganlı veya Bağırganlı Köyü'nün yakınındaki tepede yer alan modern mezarlık içinde ve köy yolu üzerinde kaba yongalardan ve basit yontulmuş çekirdeklerden oluşan çakmaktaşı buluntular elde etmiştir. Ertunç; Parganlı Deresi'nin bitiminde; tepelere doğru yayılan yonga ve artıkların varlığından bizi haberdar etmiş ve alet ve artıkların Parganlı Deresi vasıtasıyla Parganlı koyuna kadar sürüklendiği bu özel konuşma sırasında tarafımıza bildirmiştir. İkinci buluntu yeri olan Sarısu Deresi'nin her iki tarafında çok bol malzeme veren alanlar olduğu; bitmiş aletlere nadir olarak rastlandığı bildirilmektedir. Sarısu koyunu gören tepelerde sürüklenmeyle kumulların aşındırdığı yongaların varlığı haberi ile birlikte dere ile Karadeniz arasındaki kayalık yükseltilerde de çakmaktaşı parçaların var olduğu söylenmektedir. Yörede 1984 yılında yüzey araştırması yapan M. Özdoğan Sarısu Deresi ağzını Orta Paleolitik Çağ buluntu yerleri arasında saymaktadır [Özdoğan 1986a:411]. Yörede şimdiye dek tespit edilen üçüncü buluntu yeri ise Yunanca filiz anlamındaki Karfi'den gelen [Bıjışkyan 1969:19] modern Kerpe yerleşmesinin civarıdır. Özdoğan; Kerpe Burnu'nun batısında Orta Paleolitik Çağ buluntu yerinin varlığını yayınlamıştır [Özdoğan 1986a:411]. Kerpe'nin batısında; orman yetiştirilen alan çekirdek ve yongalar ile doludur. Ertunç burada obsidiyen bir kazıyıcı bulduğunu belirtmektedir. Kerpe koyuna dökülen Düzler Deresi'nin taşıdığı alüvyon içinde; kıyıda bir çok alet ve artığa rastlamak mümkün olmaktadır. Kerpe'nin hemen içindeki bir kesitte çakmaktaşı yumruların varlığı tarafımızdan yöreye yapılan bir gezi sırasında tespit edilmiştir. Yörede yaşayan Paleolitik Çağ insanları olasılıkla alet yapımında yakın çevredeki bu yataklardaki hammadde kaynaklarını kullanmışlardır.
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme:


Liste'ye