|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Levzin Höyük |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
570 m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Adıyaman |
|
İlçe:
|
Besni |
|
Köy:
|
Yoldüzü |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
Çanak Çömleksiz Çanak Çömlekli |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Adıyaman il merkezinin güneybatısında; Besni İlçesi'nin 25 km güneyinde; Yoldüzü Köyü'nün 1.4 km güneyindedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Ekilip biçilebilen topraklar açısından çok zengin olan Çakırhöyük (Keysun) Ovası'nda yer alan Levzin Höyük; yaklaşık 5-6 m yükseklikte olup 15 dönümlük bir yerleşme alanıdır. Güneydoğuya doğru alçalarak bir dil şeklinde uzanmaktadır. Özel bir arazi içinde bulunduğundan tesviye etmek amacıyla üstü yaklaşık olarak 1 m kadar düzeltilmiştir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Höyüğün; çevresindeki tarlalara toprak çekilmek amacıyla tahrip edilmesiyle; bazı geç devir kalıntıları ortaya çıkmıştır. 1991 ve 1992 yıllarında Adıyaman Müzesi tarafından; Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü adına; E. Yener başkanlığındaki bir ekip tarafından kurtarma amacıyla kazılmıştır. Kurtarma kazısı daha çok bu kalıntıları belgelemek maksadıyla yapılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanmış tescilli arkeolojik sit alanları listesinde yer almaktadır. |
| Tabakalanma: Levzin Höyük'te; tabakalanmayı tespit amacıyla; 1991 yılında açılmaya başlanan 5x5 m boyutlarındaki B sondajında 4 m derine inilmiş; henüz ana toprağa ulaşılamamıştır. Bu açmada şu biçimde bir tabakalanmanın var olduğu açıklanmaktadır: Ortaçağ; Geç Roma Dönemi; Çanak Çömlekli Neolitik Çağ (MÖ 9500-8800); Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ (MÖ 7000-6900) tabakası. |
| Buluntular: Mimari: Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ tabakasında; mimari kalıntı olarak sarı renkli toprak taban üzerinde bir ocak kalıntısı bulunduğu bildirilmektedir. Açmanın boyutlarının küçük oluşundan dolayı taş temel döküntüleri olduğu söylenen kalıntının planı çıkartılamamıştır [Yener 1994:286]. Yayındaki fotoğrafta ancak döküntü halinde taş grubu görülmektedir. Çanak Çömlekli Neolitik Çağ tabakasının mimari kalıntılarının ise üstteki Geç Roma Çağı tabakası tarafından tahrip edildiği anlaşılmıştır. Çanak Çömlek: Elde yapılmış; koyu gri renkli; saman; kum ve mika katkılı hamurlu maldan çanak çömlek parçaları; Neolitik Çağ'a tarihlenen tabakalardan üsttekinde bulunmuştur. Kazı başkanı tarafından Neolitik Çağ'a konan bu çanak çömlek parçalarının yüzey rengi siyah ve kızıla çalan kahverengidir. Biçimler olarak çift tutamak kulplu kap ve çanaklar görülmektedir [Yener 1994:res.3]. Kil: Pişmiş toprak figürin parçaları; insan ve hayvan betimlemeleri üzerinedir [Yener 1993:res.14]. Yontma Taş: Levzin Höyük'ün kazılarında ele geçen yontma taş endüstri örnekleri; Çanak Çömlekli Neolitik ve Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ olarak ayrılmadan anlatılmaktadır. Hammadde olarak çakmaktaşının öncelikle tercih edildiğini; bunun yanısıra obsidiyenin de kullanılmış olduğu buluntulardan anlaşılmaktadır. Deliciler; ön ve yuvarlak kazıyıcılar; çentikli dilgiler; bıçaklar gibi aletler bulunmaktadır [Yener 1994:res.7]. Orak-dilgiler bitki hasadının yapıldığını göstermektedir. Çekirdeklerin yanısıra ok uçları mevcuttur. Sürtme Taş: Çok sayıda yassı taş baltacığın yanısıra; öğütme taşları; havan ve havan elleri; ezgi taşları; taş kap parçaları bulunmuştur [Yener 1993:res 8]. Kemik/Boynuz: Hayvan kemiğinden yapılmış aletlerin az sayıda olduğu bildirilmektedir. Birkaç bız; boncuk ve spatula parçası ile [Yener 1994:14] boynuzdan yapılmış bir orak parçası ele geçmiştir. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Özellikle üstteki Geç Roma Dönemi kalıntılarının kurtarılması amacıyla kazılan Levzin Höyük'ün alt tabakaları fazla önemsenmemiştir. Bu yüzden çanak çömlek buluntularının alttaki tabakalardaki durumu henüz saptanamamıştır. Alttaki bu tabakaların buluntularına bakıldığında; yassı baltaların sayıca fazlalığı; ok uçlarının varlığı avcılık ekonomisinin devam ettiğini göstermektedir. Aynı zamanda hayvan kemiklerinin kazıda çok bol bulunması da bu yorumu destekler görünümdedir. Henüz hayvan evcilleştirmenin olup olmadığı bilinmemekle birlikte; orak-bıçaklar; havan ve havan elleri olasılıkla tarımın var olduğunu göstermektedir. Yontma taş endüstrisinin bazı örnekleri; aynı yörede yer alan Hayaz Höyük malzemesine benzemektedir. Yener; Güneydoğu Anadolu'daki tüm Neolitik Çağ yerleşmelerini sayarak; Levzin Höyük yerleşmesinin; hem Çanak Çömleksiz hem de Çanak Çömlekli Neolitik Çağ'da önemli bir yere sahip olduğunu vurgulamaktadır [Yener 1994:287]. |
