©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Kefken - Cebeci Yöresi

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Kefken - Cebeci Yöresi
Türü:
Konaklama / İşlik Yeri
Rakım:
0 m
Bölge:
Marmara
İl:
Kocaeli
İlçe:
Kandıra
Köy:
Cebeci
Araştırma Yöntemi:
Yüzey Araştırması
Dönem:
OP ÜP AP

     


Yeri: İzmit il merkezinin kuzeyinde; Kandıra İlçesi'ne bağlı; Karadeniz sahilinde yer alan Kefken Köyü civarı ve Kefken Köyü (eski Mansuriye) ile doğusunda yer alan Cebeci Köyü arası.
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Antik ismi taşlık anlamında Kafganos olan [Bıjışkyan 1969:19] Kefken'in yaklaşık olarak 1.5 km uzunluğunda geniş bir kumluğun önünde uzanan; büyük gemiler için pek sığınmaya müsait olmayan koyu bulunmaktadır. Kefken ve Cebeci Köylerinin de yer aldığı Kocaeli yarımadasının bu kısmında dereler kuzey veya kuzeybatı istikametinde akmaktadır. İçlere doğru tıpkı kıyıda olduğu gibi vadilerle yarılmış yaylalık ve tepelik bir alan vardır. Ormanlık alanlar iç kesimlerde dağınık bir şekilde yer almaktadır.
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üye ve öğrencilerinin 1980 yılı öncesinde hafta sonları yörede yaptıkları gezilerde tespit edilen ve Paleolitik Çağ açısından çok zengin olan yörede zaman zaman amatör bir araştırmacı olan Mimar Faruk Ertunç yaptığı yüzey toplamaları bilimsel araştırmalara bir ışık tutmuştur. 1984 yılında İÜ Edebiyat Fakültesi Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üyesi Mehmet Celal Özdoğan aynı yörede bilimsel yüzey araştırmalarına başlamıştır. Buluntu yerleri olarak Kefken'in içinde; kasabanın güneyindeki tepenin üzerinde; batısında Sarı Burun'un yanındaki düzlükte; doğu tarafında askeri bölge olan Aşağı Kovanağzı koyunun batı kısmında; koyun doğusunda Vizne burnu ile Gürgenpınar köyü arasındaki orman içinde ve Cebeci Köyü çevresindeki yerler sayılabilir. Özdoğan'ın 1984 yılı araştırmasında; Kefken burnunda çeşitli dönemlerde kullanılan ve çok geniş bir alana yayılan çakmaktaşı işlik yeri tesbit edilmiştir [Özdoğan 1986a:411]. M. Özdoğan yönetiminde yapılan yüzey araştırması 1986 yılında da devam etmiş ve bu araştırmada Alt Paleolitik sonu ile Orta Paleolitik Çağ'a tarihlenen 5 buluntu yeri daha tespit edilmiştir. 1986 yılı yüzey araştırması ile ilgili yayında verilen haritada Aşağı Kovanağzı koyunun kuzeyindeki Vizne Burnu; Kefken'in doğusunda Cebeci Kumluğu; güneybatısındaki Kurtyeri Mevkii bu yeni buluntu yerleri arasında gösterilmektedir [Özdoğan 1988a:158; res.1'deki harita]. Tüm yerler bu çevrenin Paleolitik Çağ buluntu yerleri açısından ne kadar zengin olduğunu belirtmektedir. Ertunç da dere boyunca malzeme bulunduğundan sözetmektedir. Özellikle gerideki tepelerde; yüzey araştırılmalarının yapılması gereklidir.
Tabakalanma:
Buluntular: 1980 yılı öncesinde köyün civarında; doğusundaki Vizne Burnu ile Gürgenpınar köyü arasındaki orman içinde dağınık çakmaktaşı alet ve artıkları toplanmıştır. İçlerinde Orta Paleolitik Çağ uç özellikleri gösteren parçalar vardır. Özdoğan'ın araştırmalarında ise Kefken'in doğusunda Aşağı Kovanağzı Mevkiinde Alt Paleolitik Çağ buluntu yeri saptandığı bildirilmektedir [Özdoğan 1986a:411]. Özdoğan; Cebeci sırtında da Alt Paleolitik Çağ buluntu yeri bulduğunu ifade etmekte; bulduğu aletlerin özelliklerinden pek bahsetmemektedir [Özdoğan 1986a:411]. Faruk Ertunç ise Kefken-Cebeci arasında özellikle pembe kayalar mevkiinden Cebeci köyüne kadar çevrenin en iyi malzemelerinin bulunduğunu söylemektedir. Gürgenpınar Köyü yakınında 15 cm uzunluğunda iyi yontulmuş bir iki yüzeyli bulduğunu ve bu aletin yongalama ile elips bir izdüşüm çizdiğini sözel olarak ifade etmiştir.
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme:


Liste'ye