|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Keçiler Mağarası |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Mağara |
|
Rakım:
|
740 m |
|
Bölge:
|
Güneydoğu Anadolu |
|
İl:
|
Adıyaman |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Pirun |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
EP |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Adıyaman il merkezinin 6-7 km kuzey-kuzeydoğusunda; Büyük ve Küçük Pirun (Pirin) köylerinin 3 km kuzeyinde; Palanlı Köyü'ne gelmeden 2 km önce; olasılıkla Gebel Köyü hizasında; Palanlı Vadisi'nde yoldan bir patika ile ulaşılan falez tipi kayalıkların oluşturduğu dik bir yamacın ortasında; olasılıkla yolun 400 m batısında bulunmaktadır. Palanlı Deresi boyunca; dereye paralel olarak devam eden şantiye yolu mağaranın önünden geçmektedir. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: ASPRO'da Palanlı Mağarası olarak geçen [Hours et al. 1994:267]; Palanlı-Pirun Kaya Sığınağı ismi ile karışmaması için Keçiler Mağarası (Bostancı'nın verdiği isimlendirme ile) olarak adlandırdığımız mağara iki ağızlıdır. Anati'de de Palanlı Mağarası olarak geçmektedir. Mağaranın önünde "Palanlı Mağarası" tabelası bulunuyor ancak; yerel halk da burayı Keçiler Mağarası olarak biliyor. Mağara yaklaşık 20 m uzunluğunda; 5-10 m genişliğindedir. Buna karşın yüksekliği ve içinde dolgu toprağının var olup olmadığı anlatılmamıştır (Ayrıntılı bilgi için bak. Harmankaya-Tanındı 1996:Keçiler Mağarası). |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Mağara; 1968 yılında yöreye Pittard'ın Palanlı-Pirun Kaya Sığınağı'ndaki resimleri görmek için giden Anati tarafından ilk defa tespit edilmiştir [Anati 1968:29]. Daha sonra 1970 yılında Bostancı tarafından araştırılmıştır [Bostancı 1971c:res.I-II]. Anati; Keçiler Mağarası'nda en azından kazıma tekniğinde yapılmış 45 figür olduğunu belirtmektedir. Bu resimler mağaranın iç kısmında; doğu duvarında yer almaktadır. Tüm resimleri inceleyen Anati bu resimlerin dört yapım safhasında çizildiklerini iddia etmektedir. Birinci ve en eski olan safhada resimler derin oyularak çizilmişlerdir. Bunlar çok güzel betimlenmiş bazıları 60-80 cm yüksekliğinde olan keçi resimleridir. Ayrıca iki şematik insan figürü vardır. Anati bu evreyi Epipaleolitik/Mezolitik Çağ'a; Bostancı ise yörede bulunan Aurignacien kültürüne dayanarak Üst Paleolitik Çağ'a tarihlemektedir. Anati; ancak aralarında bazılarının Epipaleolitik'ten daha eski; bazılarının da daha sonraki evrelere ait olabileceğini de belirtmektedir. Aynı araştırmacı I. safhada yapılanların İtalya'daki Romanelli; Levanzo ve Addaura mağaralarındaki resimlerle; Ürdün Negev Çölü ve Kilwa kaya resimleri ile benzerlikler gösterdiğini ileri sürmektedir. İkinci ve üçüncü safhada yapılanlara baktığımızda; dövme tekniğinde yapıldıkları görülmektedir. Anati; bu resimlerin Kumbucağı Kaya Sığınağı III evre ve Gevaruk Vadisi kaya resimlerine benzeterek Neolitik Çağ'a konmasını tavsiye etmektedir. Bostancı ise bu iki safhadaki stilize edilmiş şematik hayvan figürlerini ise Epipaleolitik ve Neolitik Çağ'a koymaktadır. Dördüncü safhada çok ince çizgilerle yapılmış ve daha alttaki resimlerin üzerine çizilerek oluşturulmuş resimlerle karşılaşılmaktadır. Bu evrede çizilenleri Anati; Tunç Çağları'na [Anati 1968:30]; Bostancı ise modern devirlere tarihlemektedir [Bostancı 1973a:145]. Hours vd. bu mağarayı Palanlı Mağarası adı altında tanımlamaktadır [Hours et al. 1994:267] |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: Mağaranın içinde kazı yapılmamıştır. Olasılıkla araştırmanın yapıldığı tarihlerde mağara içinde definecilerin açtıkları herhangi bir çukurda bulunmadığından araştırmacılar yontma taş alet ele geçirememişlerdir. Mağaranın iç yüzeyinde ve önündeki teraslarda da yontma taş alet yoktur. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
