©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Karataş Kaya Sığınağı

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Karataş Kaya Sığınağı
Türü:
Kaya Sığınağı
Rakım:
1000 m
Bölge:
Doğu Anadolu
İl:
Elazığ
İlçe:
Merkez
Köy:
Meşeliköy
Araştırma Yöntemi:
Kazı
Dönem:

     


Yeri: Elazığ il merkezinin yaklaşık 15 km kuzey-kuzeydoğusunda; Elazığ-Pertek yolunun çok yakınında olan bu kaya sığınağı günümüzde Keban Barajı'nın ortasında bir ada şeklinde kalan kayalık kütlenin yan yüzünde yer almaktaydı [Kökten 1974:lev.7/1-2].
Konumu ve Çevresel Özellikleri: Kökten; küçük bir mağara ile onun altında yer alan uzun ve dar bir kaya sığınağının varlığından söz etmektedir. Mağara ve sığınağın ağzı güneye açıktır [Kökten 1971:15;res.14/1]. Sığınağın boyutu konusunda bir bilgi verilmemektedir.
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı: Kılıç Kökten; Keban Baraj Gölü suları altında kalacak olan yerlerdeki tarihöncesi yerleşme yerlerini saptarken; Elazığ kentinin kuzeyinde bu mağara ve kaya sığınağını keşfetmiştir. 1969 yılında kaya sığınağının ön sekisinde 1.5x6 m boyutlarında bir açma gene Kılıç Kökten'in yönetiminde açılmıştır. 1970; 1971 ve 1972 yıllarında bu deneme açması batı ve güney yönlerine doğru 2.5x10 m boyutlarında genişletilmiştir. Kaya sığınağının yüzeyinden 125 cm derine kadar inen tabaka; İlk Tunç Çağ tabakasıdır. Bu 1.tabakanın altında 125 cm'den 350 cm'ye kadar Üst Paleolitik Çağ'a tarihlenebilecek taş aletler bulunduğu 2. tabaka gelmektedir. Bu tabakanın kalınlığı yaklaşık 220 cm'dir. Kazıya daha sonra 400 cm'ye kadar devam edilmişse de killi; kumlu içinde kalker parçalarının olduğu verimsiz; kısır bir ana toprak ile karşılaşılmıştır. İkinci tabakanın içinde üç taş ayaklı ocak yeri; bu tabakanın en ilginç buluntusunu oluşturmaktadır. Ocak yerinin ön kısmına düşmüş veya konmuş olan doğal kaya blokları; büyük olasılıkla siperlik taşı olarak kullanılmışlardır [Kökten 1971a:lev.14/1; 21/1; Kökten 1972:lev.4/2;9;10; Kökten 1974:lev.7-9; Kökten 1971b:res.6-7].
Tabakalanma: Yüzeyden 4 m derinde ana kaya saptanmıştır. 110-125 cm derine kadar İlk Tunç Çağı tabakası onun altında da Üst Paleolitik Çağ tabakası (bak. Harmankaya-Tanındı 1996:Karataş Kaya Sığınağı) ortaya çıkarılmıştır. K. Kökten her iki dönem arasında herhangi bir dönemde buranın yerleşim yeri olarak iskan edilmediğini belirtmektedir.
Buluntular: Çanak Çömlek: K. Kökten bu üst tabakalardaki çanak çömlek endüstrisinden pek bahsetmemektedir. Yayınlanmış bir çaydanlık ağızının tamamlanmış çiziminden tarihleme yapmak olanaksızdır. Yontma Taş: İlk Tunç Çağı tabakalarında iki yüzü işlenmiş ok uçları ve çakmaktaşı yonga aletler bulunmuştur. Ayrıca obsidiyen dilgiler mevcuttur [Kökten 1976:lev.16]. Sürtme Taş: Taştan yapılmış bir bilezik parçası 1972 yılı kazısında ele geçmiştir [Kökten 1976:3].
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme: K. Kökten; burasının yakınındaki Kalecik yerleşimine bağlı yazlık bir konaklama yeri olduğunu iddia etmektedir [Kökten 1974:4]. Bulguları hakkında ayrıntılı bilgi verilmediği için tarihlenmesi olanaksızdır. Tarihleme konusunda K. Kökten'in yorumu dikkate alınmıştır.


Liste'ye