|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Karaoğlan |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Höyük |
|
Rakım:
|
1155 m |
|
Bölge:
|
İç Anadolu |
|
İl:
|
Ankara |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Karaoğlan |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
İTÇ II İTÇ III |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Ankara'nın 25 km güneyinde; Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yakın; aynı adlı köyün altındadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Höyük; Ankara yöresinden güneybatıya ve güneydoğuya giden ticaret yollarının kesiştiği yerdedir. Günümüzde höyüğün içinde bulunduğu sulak vadide; 18-20 m yükseklikte; 260x180 m boyutunda oval biçimli bir tepe olan höyük; üzerindeki çağdaş köy tarafından taş çekme nedeniyle büyük ölçüde tahrip edilmiştir [Arık 1939:27]. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1937 yılında A. İnan tarafından bilim dünyasına duyurulan; yine aynı yıl içinde kazılmaya başlanan Karaoğlan Höyüğü'ndeki bilimsel kazı; 1942 yılına kadar R.O. Arık yönetiminde devam etmiştir. Arık; kazının başlama nedeni olarak höyüğün yüzeyinde MÖ 2. bin yıl çanak çömleklerinin var oluşunu göstermektedir. |
| Tabakalanma: Höyüğün tabakalanması daha çok batı yamaçta açılan açmada belirlenmiştir. 5 tabaka saptanmıştır: I. tabaka: Klasik Dönem; II. tabaka: Demir Çağı; III. tabaka: Hitit; IV. tabaka: MÖ 3. binyıldan 2. binyıla geçiş; V; Va ve Vb tabakaları: İTÇ II. evre; Vc. tabaka: Kalkolitik Çağ'a tarihlenmektedir [Arık 1948:47]. 9.4 m'den sonra asıl İTÇ tabakalarına girilmektedir. V tabakanın üstünde yangın izleri görülmüştür. |
| Buluntular: Mimari: Vc. tabakasına ait mimari kalıntılar yoktur. Va ve Vc'de küçük; çok odalı kerpiç duvarlı yapılar vardır. Çanak Çömlek: Vc ve Vb katında kaba görünümlü; kaba cidarlı el yapımı mala ait parçalar bulunmuştur. Bu mal kum; çakıl ve saman katkılı hamurludur. Yüzey rengi olarak dış yüzde kırmızı veya devetüyü renk görülmektedir. İç yüzeyi; çoğunlukla siyahtır [Arık 1984:48]. Kaplar çok parlak açkılı değildir. İri kase; küp; testi gibi biçimlerin var olduğu belirtilmektedir. Va katının çanak çömlekleri alt katlardan bir farklı değildir. Bittel; Kapadokya malının görüldüğü yerlere Karaoğlan'ı da katmıştır [Bittel 1951:har.4]. 2010 yılında Bertram-Bertram tarafından gerçekleştirilen yüzey araştırmasında tekrar ziyaret edilmiştir. Yüzey taraması sonucunda çok sayıda İTÇ'ye ait çanak çömlek toplanmıştır. Höyüğün kuzey yamacı eteklerinden elde edilen malzemenin, İTÇ'nin daha eski dönemine ait olduğu düşünülmektedir (İTÇ I). Burada bezemesiz kap parçaları tespit edilmiştir. Bunlar daha kötü pişmiş ve yüzeyleri daha renksizdir [Bertram-Bertram 2012:53]. Kil: İç Anadolu Bölgesi tipinde stilize idoller bulunmuştur [Kulaçoğlu (Ed) 1992:res.89; 92]. İnsan Kalıntıları ve Mezarlar: Höyüğün bu tabakalarında evlerin taban altına veya ev aralarına gömüt yapıldığı izlenmektedir. Ayrıca küp mezarların varlığı geleneklere bağlı olmayan; ailelerin ekonomik imkanları ile bağlantılı rastgele bir mezar tipinin var olduğunu göstermektedir [Arık 1948:58]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Höyükte Kalkolitik Çağ yerleşmesinin olması bize göre çok şüphelidir. Arık bu yorumu yalnız maden buluntuların olmamasına ve en alt evrede çanak çömleğin daha kaba oluşuna dayanarak ileri sürmüştür [Arık 1948:48]. Karaoğlan'ın tabakalarının tarihlenmesi çeşitli bilim adamları tarafından farklı yorumlanmaktadır. J. Yakar; Vc yapı katını İTÇ II; Vb-Va; V. yapı katlarını İTÇ III. evresine koymaktadır. Yapılar kalabalık ailelerin oturmasına müsaittir. Avlulardaki fırın ve ocak gibi mutfak ile ilgili taşınmazlar; ortak bir yaşamın belirtileridir. |
