|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Bayındır Tümülüsleri |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Tümülüs |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Akdeniz |
|
İl:
|
Antalya |
|
İlçe:
|
Elmalı |
|
Köy:
|
Bayındır |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Kazı |
|
Dönem:
|
|
|
|
|
  |
|
| Yeri: Elmalı-Antalya karayolunun 10. kilometresindeki Gökpınar Köyü'nün 2 km kadar kuzeyinde, Bayındır Köyü sınırları içinde yer almaktadır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: 1984 yılında örenyeri bekçisinin ihbarı üzerine Antalya Müzesi tarafından Bayındır Köyü, Çağıltemeller mevkiinde yapılan incelemeler sırasında 16 adet yığma taş tepecik tespit edilmiştir. Kurtarma kazıları 1986 ve 1987 yıllarında yapılmıştır. |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: İki dere yatağı arasında kalan bir alanda saptanan 5 adet tepecik ilk çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Tepecikler A'dan E'ye kadar harflenerek isimlendirilmiştir. İlk kazılar 1986 yılında en az bozulmuş olan C Tümülüsü'nde başlamıştır. Ortalama 36-38 m boyutlarında, merkezde 4.20 m yüksekliğindeki tümülüste yapılan derin açmada gelişigüzel atılmış taşlar, iri yassı taş dizisi ve çikolata renginde kil tabakasından sonra ana toprağa ulaşılmıştır. Ana toprakta içinde hediyelerin olduğu bir kremasyon çukuru ortaya çıkarılmıştır. Çukuru, ana toprakla aynı seviyede bir yanık alan kuşatmaktadır. Bu alan içinde bulunan odun kömürü, çanak çömlek parçaları, ok uçları ve karbonize olmuş incir, üzüm ve badem gibi meyveler nedeniyle ölünün, kurban edilen hayvan, bırakılan hediyeler ve ölü ziyafeti sonrası malzemesiyle birlikte kuvvetli bir ateşle yakılmış olduğu anlaşılmaktadır. Ölü hediyelerinin büyük çoğunluğu kuvvetli ateşin etkisiyle yok olmuş ya da zarar görmüştür. İlginç buluntular arasında demir tripod ve sac ayakları, 46 adet ok ucu, 2 mızrak ucu, kabzası altın kabaralı demir hançer, büyük bir bronz kazana ait grifon protomları, fallos görünümlü çok başlı 2 tören aleti, Omphalsolu tas parçaları, makara kulplu tas, koşumla ilgili demir parçalar, çoğu tümlenemeyecek kadar kırık ve çürük çanak çömlek parçaları, kemik ve diş parçaları sayılabilir. Ayrıca, toprak eleme sırasında da bir çift altın küpe, bir elektron aslan başı, bir elektron ördek şeklinde iğne topuzu ele geçmiştir. 1987 yılında kazılara D Tümülüsü'nde devam edilmiştir. Doğudan batıya 40 m, kuzeyden güneye 45 m boyutlarında ve merkezde 5.10 m yüksekliğindeki tümülüs de C Tümülüsü gibi 4 seviyeli bir katmandan meydana gelmektedir. Ancak kremasyon yerine bir mezarla karşılaşılmıştır. Çukurun kuzeyinde karşılıklı duran iki demir aksamın işlevleri ve hediyelerin zemin dağılımına göre, ölü her iki ucu demir konstrüksiyolu bir ahşap klineye, başı doğuya gelecek şekilde yatırılmış, ancak sonradan ahşabın çürüyerek göçmesi sonucu iskelet parçalanmış ve dağılmıştır. İskeletin beli üzerinde gümüş bir kemer, göğsü üzerinde 10 bronz fibula, çenesinin yanında birbirine iliştirilmiş 9 gümüş fibula, ayak tarafında bronz boğa protomlu 2 kap, çevrede koşumla ilgili olabilecek gümüş eşyalar, belki zırhla ilgili ay şeklinde gümüş parçalar, demir at gemleri ile çok sayıda gümüş plaka ve kaplama parçaları bulunmuştur. Çukurun batı ve güneyine doğru devam eden kazıda taşların altında ezilmiş vaziyette iki kulplu büyük bir kazan ortaya çıkarılmıştır. Kazanın güneydoğusunda ise çok zengin buluntularla karşılaşılmıştır. 5 adet Omphaloslu gümüş tas, 1 gümüş ve 1 bronz kepçe, 2 situla, 2 dinos formlu ve omzu yazıtlı gümüş kap, bronz kaseler ve en önemlisi 3 fildişi heykelcik ile bir gümüş rahip heykelciği ve daha birçok ünik eşya bu alanın oda içinde ziyafet ve sunu ile ilgili olarak özellikle ayrılmış bir yer olabileceğini düşündürmektedir. Ahşap oda 3.25x4.50 m boyutlarında olup tabanı çakıl ile döşelidir. Çakıl döşemenin çevresinde 50 cm derinlikte ve 22 cm çapında 8 adet ahşap dikme deliği açılmıştır [Dörtlük 1989:171-174]. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
