|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Anbar Kalesi |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kale |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Tunceli |
|
İlçe:
|
Merkez |
|
Köy:
|
Anbar |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Orta Demir Çağı |
|
|
|
  |
|
| Tunceli İli, Anbar Köyü'nün 15 km kuzeybatısında, Birman Köyü'nün 1 km doğusunda, Mazgirt Dağları'nın batı eteklerinde yer almaktadır. Yörede ve kaynaklarda Birman Kalesi olarak da anılan Anbar Kalesi, kimi yerlerde 30-40 m'ye ulaşan kayalık bir alan üzerinde kuruludur. Yapı hakkındaki ilk bilgiler C. Osmanoğlu'nun 1966 yılı yayınına dayanır. Günümüzde bu yayında belirtilen kitabeye ilişkin herhangi bir veri yoktur. Osmanoğlu'na göre, bu kitabe doğu yöndeki iki kule arasında yer alan sur duvarındaki, birinci giriş kapısının üzerinde yer alıyordu. Osmanoğlu, kale yakınlarında yer alan taş döşeli bir yoldan söz eder, ancak kitabe de olduğu gibi bu yola ait veriye de rastlanmamıştır. Bu durum malzemenin yakındaki köy evlerinde kullanılmak üzere alındığı düşündürmüştür. Sözü edilen yol, Mazgirt tarafından gelip, Sinan Kalesi'ne doğru giden, Urartu Dönemi yollarından biri olmalıdır. Bölgede Urartu Dönemi araştırmaları yapan O. Belli, burada Urartu Kralı II. Rusa döneminde işletilen zengin maden yataklarına dikkat çekerek, bu madenlerin yakınına ya da yol güzergahına yapılan kalelerden söz eder. Anbar Kalesi'nin adını da verip, II. Argişti ya da oğlu II. Rusa dönemlerinde yapılmış olduğunu belirtir. Ancak, kaleye ilişkin herhangi bir mimari bilgi vermez. Doğu-batı doğrultusunda, 70x25 m'lik kayalık platformun üzerinde bulunan kalenin, günümüze ulaşan Ortaçağ sur duvarları doğu yönde kısmen, kayalığın batı uçlarında daha zayıf olarak görülebilmektedir. Girişi doğu yönde bulunan kalenin, doğu cephesinin kuzey ve güneyinde, dış cephe taşları büyük ölçüde dökülmüş, kuzeydoğu-güneybatı hattında yer alan ve bağımsız durumda bulunan bağlantı duvarları, tamamen tahrip olmuştur. Sur duvarlarının malzeme ve tekniği, Ortaçağ özellikleri taşıyorsa da, girişin güneyindeki yer alan kapısı doğuya bakan ve içine girilemeyen iki odalı Urartu dönemi kaya mezarı ve kayalığın batı ucunda görülen kaya basamakları ve kutsal alan, kalenin ilk kullanımını Urartu dönemine kadar indirir. Kale platformunda yer alan iki adet sarnıç, yine bu dönemden kalma olup, Ortaçağ'da da kullanılmış olmalıdır. Kale içi ve çevresinde bulunan Demir Çağı seramik buluntuları, kalenin ilk kullanımının Urartu Dönemi'ne ait olduğunun diğer kanıtlarıdır. Az yoğunluklu Yunan-Roma Dönemi seramik buluntuları, Urartu ve Ortaçağ kullanımı arasında, Yunan-Roma ve olasılıkla Bizans Dönemi'nde de kalenin kullanıldığına işaret eder. |
| Yeri: |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: |
| Tabakalanma: |
| Buluntular: |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: |
