©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi


Alazlı / Tırmet Stelleri

Çizimler için tıklayın...

maps

Fotoğraflar için tıklayın...

Alazlı / Tırmet Stelleri
Türü:
Tekil Buluntu Yeri
Rakım:
1335 m
Bölge:
Doğu Anadolu
İl:
Muş
İlçe:
Korkut
Köy:
Alazlı
Araştırma Yöntemi:
Yüzey Araştırması
Dönem:
Orta Demir Çağı

     


Muş il merkezinin 30 km doğusunda Muş Ovası'nda yer alan yazıt tek bir stelin üç parçası üzerindedir. Yazıtta; Parça A: É Alau [ ] É Urmeuhi Ülkesi'ne karşı É Alau [ ] É onları kovaladım É öldürdüm É Ursal [ ] Şehri'ni É ülkeyi ele geçirdim É Urmeuhi Ülkesi'ne karşı É kopardım É ülkeden É gittim. Parça B: É 400 şehirÉ öldürdümÉ yaktırdım É kaleler É Qulmeri Şehri É kale yaptırdım É boyun eğidrdim É yerine koydum É ülke É hayatını bağışladım. Parça C sağ yüz: É kopardımÉ Parça B arka yüzü: Minua der ki: Her kim bu yazıtı tahrip ederse, her kim suç işlerse, her kim bir başkasına bunları yaptırırsa veya her kim değişik bir şey, yani "Ben Yaptım" derse, yoksun etsinler, tanrı Haldi, tanrı Teiseba, Parça C arka yüzü: tanrı Sivini, (ve bütün) tanrılar, onu güneş ışığından É ifadeleri yer almaktadır. Muş'a bağlı Korkut İlçesi'nin 6,2 km güneydoğusunda bulunan Alazlı Köyü'nde H. Biber ve ekibi tarafından yapılan yüzey araştırmasında stel parçaları tespit edilmiştir. Birinci stel parçası 2012 yılında Alazlı Camii'nin bahçesinde bulunup incelenmiştir. Üst bitimi kemer biçiminde olan, dikdörtgen formlu bir bazalt stelin üst parçasıdır. 0,71x0,32x0,67 m boyutlarındadır. Ön yüzünde 11 satırlık Urartu çivi yazısı bulunmaktadır. Arka yüzü oldukça tahrip olmuştur, ancak 12 satır görülebilmektedir. Stel, Samvel Karapetyan başkanlığındaki Ermeni çalışmaları ekibince belgelenmiş ve daha sonra Salvini tarafından incelenip yayınlanmıştır. Caminin bahçesinde bir de bazalt sütun kaidesi bulunmuştur, fakat üzerinde yazı veya çizim görülmemiştir. İkinci stel parçası caminin 40-50 m doğusunda Fesih Yıldız'a ait bahçede bulunmaktadır. Olasılıkla birinci parçanın devamıdır. 0,73x0,32x1,16 m boyutlarındadır. Ön yüzünde 28 satır Urartu çivi yazısı, arka yüzde ise taşın ortasında daha sonraki dönemlerde dibek olarak kullanıldığını gösteren 22 cm çapında 25 cm derinliğinde bir oyuk vardır. Bu parça Lehmann-Haupt'un bahsettiği Bayan Majewksi'nin tespit ettiği stel parçalarından biri olabilir. Fesih Yıldız'ın evinin kuzeyindeki Mehmet Yıldız'ın evinde güney cephedeki bahçe duvarının doğu köşesinde yapı malzemesi olarak kullanılmış bir stel parçası vardır. Yaklaşık 0,38x0,47 m boyutlarındadır. Ön yüzünde 11 satır Urartu çivi yazısı vardır ancak arka yüzü duvarın içinde kaldığı için görülememiştir. Bu stelin sağ parçası olduğu düşünülen bir parça aynı evin doğu duvarının kuzey köşesine doğru yerde serbest şekilde durmaktadır. 0,28x0,62x0,36 m boyutlarındadır. Ön yüzünde 15 satır Urartu çivi yazısı vardır. Bu parçalara ek olarak Muş'un Korkut İlçesi'ne bağlı Karakale Köyü'nün 7 km güneyindeki Yıldızlar Mezrası'nda, Mehmet Yıldız'ın evinin bahçesinde bahçesinde bulunan, Tirmet Steli'ne ait olduğu bilinen bir stel parçası vardır. 0,61x0,36 x0,71 m boyutlarındadır. İki yüzünde de 11 satır Urartu çivi yazısı vardır, ancak daha sonraki dönemlerde dibek olarak kullanıldığını gösteren taşın ortasında 22 cm çapında 21 cm derinliğinde bir oyuk vardır [Biber 2016:351-2].
Yeri:
Konumu ve Çevresel Özellikleri:
Tarihçe:
Araştırma ve Kazı:
Tabakalanma:
Buluntular:
Kalıntılar:
Yorum ve tarihleme:


Liste'ye