|
©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi
|
|
|
|
|
|
Şirinlikale |
|
|
Çizimler için tıklayın...  |
Fotoğraflar için tıklayın...  |
|
Türü:
|
Kale |
|
Rakım:
|
m |
|
Bölge:
|
Doğu Anadolu |
|
İl:
|
Erzincan |
|
İlçe:
|
Tercan |
|
Köy:
|
Konarlı |
|
Araştırma Yöntemi:
|
Yüzey Araştırması |
|
Dönem:
|
Orta Demir Çağı |
|
|
|
  |
|
| Yeri: Erzincan İli, Tercan İlçesi'nin 50 km güneydoğusunda yer alan kaleye, Tercan'dan Çat'a giden yol ile ulaşılır. Karasu'dan sonra, Kurukol ve Yalınkaya köyleri geçilir. Yaylayolu, Göktaş ve Beşgöze köylerinden Tuzluçay'a ulaşılır. Tuzluçay'ın paralelindeki Şıhköy Deresi kıyısında yükselen Şirinlikale'ye ulaşılır. |
| Konumu ve Çevresel Özellikleri: Üst tarafı kayalık, doğu ve güney yanı nehir yatağından 50 m yüksekteki kale tepesi dik bir uçuruma iner. Güneybatıda dikkat çeken uçurum doğal bir koruma sağlamaktadır. Kale Urartu kaleleri içerisinde uygun bir yerdedir. |
| Tarihçe: |
| Araştırma ve Kazı: Şirinlikale, Fahri Işık'ın başkanlığındaki bir ekip tarafından yüzey araştırması sırasında tespit edilmiştir. |
| Tabakalanma: Şirinlikale'de Urartu ve Ortaçağ yerleşmesi görülmektedir. |
| Buluntular: Mimari: Kalede ve tam karşısında, nehrin doğu kıyısındaki tepede Urartu seramiği bulunmakla birlikte, hiçbir duvar kalıntısına rastlanmamıştır. İç kalenin kuzey kenarında, Ortaçağ'dan kalma tahkim duvarlarından heybetli bir parça mevcuttur. Şirinlikale, inşaat tekniği bakımından Urartu karakteri göstermektedir. Kaya platosunun kuzeyinde, depo biçiminde oyulmuş iki sarnıç ve iç kalenin doğusundaki kuzey ve güney kaya tünelleri, Urartu kale inşaatının orijinal eserlerindendir. Ayrıca doğudaki İç Kale'de, kaya kütlesine yapılmış iki Urartu Kaya Mezarı vardır. Kaya Mezarları: Şirinlikale'de iki kaya mezarı bulunmuştur: Mezar I: Tepenin sarp doğu yamacı dibinde, düzeltilmiş kaya yüzündedir. Mezarların baktığı Şıhköy Deresi yönünden kolaylıkla ulaşılabilen iki odalı mezar, işçilikte niteliklidir. Mezara girişi sağlayan düzgün dikdörtgen kapı, içten ve dıştan bir silmeyle çevrelenmiştir. 0,60x0,93x1,23 m ölçülerindeki girişle, boyutları 2,75x3,60x2,10 m olan ana odaya geçilir. Karşılaşılan ilk döşeme, mezar tabanında kapıya yakın açılmış 0,20x0,40x0,10 m'lik bozuk dikdörtgen biçimli bir çukurdur. Odanın güney duvarı boyunca 0,40 m aralıklarla, 0,10 m çapında altı oyuk dizilmiştir. 0,68x0,95x1,27 m boyutlarındaki arka oda girişi, arka duvarın güney yanına çekilmiştir. Yaklaşık kare biçimli arka oda 3,80x3,90x2,25 m ölçülerindedir. Ana odadan 0,25 m derindeki arka odaya basamak işlevindeki eşikle inilir. Odanın kuzeydoğu köşesi büyük tahribata uğramıştır. Mezar II: Aynı kayalıkta, ilk mezarın güneyinde bulunan kaya mezarı, doğuya doğru bakmaktadır. Bir silmeyle üç yandan çevrelendiği anlaşılan 0,70x0,30x1,0 m ölçülerindeki kapıdan, 0,20 ve 0,40 m yüksekliğindeki iki basamakla mezara inilir. 3,12x3,85x2,15 m ölçüleri olan ana odanın yüksekliği, tavanın kötü işçilikli ilk 2 m'sinde 2,20 m'yi bulur. Bu kesim dışında işçilik niteliklidir. Mezarın arka duvarının ortasına, 2,12x1,95x1,40-1,70 m boyutlarında, mezara enince uzanan, 0,40 m yüksekliğinde bir basamakla çıkılan bölüm açılmıştır. "Eyvan"ın arka duvarı önünde iki sıra halinde dizili 14 oyuğun çapları, 5-8 cm arasında değişmektedir. Ana odanın kuzey köşesinde 0,25x0,30x0,13 m boyutlarında dikdörtgen bir çukur, bu kesimde uzanan basamağın her bir başında da birer oyuk yer alır. |
| Kalıntılar: |
| Yorum ve tarihleme: Erzincan'ın Tercan İlçesi sınırları içinde kalan Şirinlikale, Erzincan-Erzurum arasındaki doğal yollardan birinin üzerinde yer almaktadır. Kale ve kaya mezarları, bölgeye egemen olup, savunma açısından son derece elverişlidir. Şirinlikale Orta Demir Çağı'nda ve Ortaçağ'da yerleşme görmüştür. Orta Demir Çağı'nda Urartu Devleti'nin bölgeye egemen olduğunu kaledeki mimari ve çanak çömlek kalıntılarından anlamaktayız. Urartu Krallığı'nın batı yayılımını öğrenmek açısından, Şirinlikale önemli bilgiler içermektedir. |
