©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Boynuzcu

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Boynuzcu
Türü:
Mağara
Rakım:
1800 m
Derinlik:
41.5 m
Uzunluk:
304 m
Bölge:
İç Anadolu
İl:
Konya
İlçe:
Seydişehir
Köy:
Tarasçı

     


Yeri:
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Orta Toroslar Kuşağı içinde bulunan Boynuzcu Mağarası yakın çevresi, Orta Toroslar tektonik Birlikleri'nin [Özgül, 1976] temelini oluşturan Geyikdağı Birliği'ne ait kayalardan meydana gelmiştir. Diğer birliklere göre otokton konumunda olan ve Monod [Monod 1979] tarafından ayrıntılı çalışılan bu birliğin temelini Kambriyen yaşlı kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşları oluşturur. Monod tarafından Çal Tepe Formasyonu olarak adlandırılan bu kayaların üzerine, Ordoviziyen yaşlı seyler gelir. İnceleme alanında geniş bir alanda yüzeylenen bu sistleşmiş kırıntılılar, bölge karstlaşmasında ve yeraltı suyu hareketlerinde karst taban düzeyini oluştururlar. Seylerin üzerine ise Mezozoyik Karbonat Platformu'na ait Triyas, Jura ve Kretase birimleri gelir. Toros Karstı'na karakteristiğini veren, bu kayaları tabanını Alt Triyas yaşlı konglomera, kumtaşı ve silttaşlarından oluşan kırıntılar meydana getirir. Bunların üzerinde ise Orta Triyas'a ait kireçtaşları, Üst Triyas filisi, Jura kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşları, Kretase kireçtaşları ile otokton Geyikdağı Birliği ile allokton Beyşehir-Hoyran Napları'nın tektonik kontağında bulunan Eosen kireçtaşı ile Eosen flisi yer alır. Karstlaşmaya son derece uygun Orta Triyas yaşlı kireçtaşları içinde gelişen Boynuzcu Mağarası; Pleyistosen'de gelişmeye başlamış, bu kireçtaşlarının altında bulunan erimesiz Triyas kırıntılıları nedeniyle derinleşemeyerek askıda kalmış fosil bir mağaradır. Ova düzeyinden 700 m yukarıda giriş ağzı bulunan mağara, birbirini kesen KG ve DB yönlü iki belirgin kırık sistemi üzerinde gelişmiştir. Derinliği -11 m olan mağaranın girişi, bu kırıkların KB-GD yönlü tabaka doğrultusunu kestikleri noktada gelişmiştir. Çöküntü dolini şeklinde gelişen, 13x8 m boyutundaki bu giriş, mağaranın kollara ayrıldığı noktada yer alır. Mağaranın ana girişi DB doğrultusunda uzanır. Uzunluğu 110 m, genişliği ise 8-15 metreler arasında değişen ve birbirine bağlı iki salondan meydana gelen bu bölüm, son derece yüksek (3-12 m'ler arası) bir tavana sahiptir. Son noktası, girişe göre -4 m'de bulunan bu bölümün içi, görünümleri son derece güzel sarkıt, dikit, sütun, damlataş havuzu, duvar ve örtü damlataşları ile kaplı olan bu ana galerinin orta noktası, daha derindir (girişe göre -24). Mağaranın ilk oluşan bölümünü oluşturan bu ana galerinin tabanı, kalın bir moloz ve toprak tabakası ile örtülüdür. Buna karşılık KG doğrultusunda uzanan diğer galeri ise, mağaranın daha sonra oluşan kesimidir. Uzunluğu 90 m olan bu bölüm, aynı zamanda mağaranın en derin kesimidir. Son noktası, girişe göre -20 m'de bulunan bu bölümün orta noktası, -41.5 m'de yer alır. Tavan yüksekliği ise 4-25 m arasında değişir. Bu özelliği ile Boynuzcu Mağarası, tavanı yüksek mağaralar arasında yer alır. Mağaranın bu yeni bölümü, diğer kesime göre, damlataş oluşumları açısından fakirdir. Bölgede etkili olan Pleyistosen epirojenik yükselime bağlı, gençleşmenin etkileri; bu geçirimsiz birimlerin varlığı ve konumlarından dolayı, sınırlı alan ve boyutlarda kalmıştır.
Araştırma Tarihçesi:
Bulgular:


Liste'ye