©Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi





Demirözü / Temirözü

Çizimler için tıklayın...


Fotoğraflar için tıklayın...

maps
Demirözü / Temirözü
Türü:
Yatay Mağara
Rakım:
m
Derinlik:
m
Uzunluk:
976 m
Bölge:
İç Anadolu
İl:
Ankara
İlçe:
Haymana
Köy:
Demirözü

     


Yeri: Demirözü Köyü sınırları içersinde yer almaktadır. Mağaranın bulunduğu bölge; Haymana'dan 35 km uzaklıktadır. Haymana'daki ana meydana ulaşılıp; oradan Polatlı'ya doğru giden yolda yaklaşık 1 km kadar ilerledikten sonra ilk köprüden sola dönülerek Demirözü'ne giden toprak yola sapılır. Bu yol üzerinde başka hiçbir yola sapılmadan; birkaç köyün içinden geçilerek Demirözü'ne ulaşılır. Mağara ise aynı yol üzerinde; Demirözü'nden 4 km daha ötededir.
Yapısal Özellikleri ve Oluşumu: Yatay girişli bir mağara olup fosil ana galeriye bağlı birçok koldan meydana gelmiştir. Mağaranın sonuna doğru yaklaşık 30 m'lik dik bir çatlak vardır. Bu çatlaktan aşağıya ip ve SRT malzemesi kullanarak inilmektedir. İnişin sonu; bir yarasa kolonisin yaşadığı salona açılmaktadır. Birbirini takip eden birkaç salondan sonra mağara son bulur. Sarkıt ve dikitler açısından oldukça zengindir. Asıl yapıyı; mozaiği andıran sıkışmış çakıl taşları ve toprak ile sıkışmış kütleler oluşturur. Oluşum süreci içinde; çöküntüler sonucu fiziksel yapısı değişen mağara; günümüzde 'fosil mağara' özelliği göstermektedir. Mağara sarnıcının bulunduğu bölüme kadar tarihöncesi çağlara ait kalıntılar görülmektedir. Girişin 15 m yukarısında; ikinci bir çöküntü mağara daha bulunmaktadır. Yer yer daralıp genişleyen galeriler boyunca çok sayıda sarkıt ve dikitlere rastlanmaktadır.
Araştırma Tarihçesi: Demirözü Köyü Kızılhisar Mevkii'nde İlk kez 1938 yılında Ş.A. Kansu araştırmalar yapmıştır. TTK adına yapılan bu araştırmanın raporunda mağaranın sadece ismi geçmektedir. Ancak mağara içinde ilk araştırmalar 1945 yılında K. Kökten tarafından yapılmıştır. Daha sonra 1952 yılında biospeleolog K. Lindberg; G. Ötkün ve hidrobiolog R. Geldiay tarafından araştırılan mağara; 1987 yılında MAD tarafından araştırılıp haritası çizilmiştir.
Bulgular: Tarihöncesi çağlarda insanlar tarafından barınak olarak kullanılmış olan mağarada ayrıca antik döneme ait mezar odaları; Latince yazılmış mezar stelleri ve içerisi horasanla sıvanmış bir su sarnıcı vardır. Mağara içinde pişmiş topraktan yapılmış tuğlalardan inşa edilmiş ve yontulu taşlarla örülü duvar ve mezar kalıntıları; ayrıca kabartma resimli ve yazıtlı taşlar vardır. Bu odalar kaçak kazılarla sürekli tahrip edilmektedir. Ayrıca yapılan araştırmalar sırasında mağaranın değişik kesimlerinden kemik örnekleri toplanmıştır. DTCF'den B. Alpagut kemiklerden birinin genç bir Ursus'a ait olduğunu; H.Ü. Antropoloji Bölümü'nden M. Özbek de bir kemik parçasının insan kafatasına ait olduğunu belirtmişlerdir.


Liste'ye