TAY-Haber Ayrıntı

K�M BATTI, K�M �IKTI, OLAN K�ME OLDU?

TAYHaber

19/7/2008

Ge� Antik d�nyan�n �nemli kentlerinden biri, Hellenistik Bithynia Krall��'n�n ve Do�u Roma �mparatorlu�u'nun Anadolu'daki tek ba�kenti olan �zmit, bar�nd�rd�� tarihi eserler a��s�ndan olduk�a zengindir. Ancak modern kentin alt�nda kalan bu zenginlikler g�n�m�zde g�r�nmemektedir. Kocaeli B�y�k�ehir Belediyesi, 1999 depreminden sonra ula��m sistemleri dahil kenti yeniden yap�land�rmaya ba�lad�. Son birka� y�ld�r �ehirde, �zellikle �zmit'te, bir hareketlilik ya�an�yor. Saat Kulesi ile Orhan Camii gibi baz� eserler restore edildi, SEKA fabrika alan� park oldu, yeni yollar a��lmaya ba�land�, Devlet Malzeme Ofisi binalar� y�k�ld� vs... Kentin yap�lanmas�nda bizi ilgilendiren k�s�m b�t�n bunlar yap�l�rken kentin antik ge�mi�inin ne kadar dikkate al�nd�� ku�kusuz. SEKA fabrika alan�n�n yan�ndaki DMO binalar�n�n bulundu�u alan antik �zmit'in yani Nicomedia'n�n Roma d�nemi agoras�. Nicomedia Agoras�, 1950'li y�llara kadar az �ok korunmu� ve g�n�m�ze kadar ula�m�� iken, d�nemin DMO y�neticileri, beton atarak bu agoray� �rtm��ler ve do�u bat� y�n�nde 2 mermer ana platform olarak ilerleyen ve SEKA �lkokulu'na kadar varan bu e�siz tarihsel mimari yap�y� ortadan kald�rm��lard�. DMO bah�esi olan beton alan�n alt�nda da, antik Nicomedia Agoras�'n�n pek �ok mimari par�as�n�n bulundu�u s�ylenebilir. Hemen �n�ndeki D-100 karayolunda da Kocaeli B�y�k�ehir Belediyesi'nin bir y�ldan fazlad�r devam eden batt�-��kt� in�aat� var. Nisan 2007'de �zmit M�ze Derne�i eski Ba�kan� Sedat Tuna Yal�ncan, bir uyar�da bulunmu�, DMO alan�nda bu tarihsel de�erlerin yatt�� g�z �n�ne al�narak, burada yap�lan �al��malarda �ok dikkatli olunmas�n� istemi�ti. Bu uyar�n�n ard�ndan agoran�n ucu da ortaya ��k�nca M�ze M�d�rl��'n�n talimat�yla �al��ma durduruldu. Ancak sonra ne olduysa D-100 karayolu �zerinde batt�-��kt� in�aat� devam etti. Batt�-��kt� in�aat� s�ras�nda yer alt�ndan ��kan pek �ok tarihi eserin tahrip edildi�i, hatta yok edildi�i ku�kular� �zg�r Kocaeli gazetesinde defalarca yay�nland�. D-100 karayolu �zerindeki batan ama bir t�rl� ��kamayan "batt�-��kt�" in�aat�n�n devam etti�ine ge�en hafta sonu T�rkiye Arkeolojik Yerle�meleri - TAY Projesi'nin TAYEx Bizans Marmara ara�t�rmalar� s�ras�nda �ahit olduk. Bu in�aat�n Kocaeli M�ze M�d�rl�� kontrol�nde mi devam etti�ini bilmiyoruz ancak g�r�nen antik duvarlar ve devam eden faaliyet bunun b�yle olmad��n� g�steriyor. 15 Nisan 2005 tarih ve 702 no.lu "Kentsel Arkeolojik Sit Alanlar� Koruma ve Kullanma Ko�ullar� �lke Karar�" ile korumaya y�nelik �zel planlama gerektiren kentsel arkeolojik sit alanlar�nda planlama �al��malar� s�ras�nda: � Alana gelecek i�levlerin uyumuna, � G�n�m�z ko�ullar�n�n gerektirdi�i altyap� hizmetlerinin proje a�amas�nda k�lt�r katman�na zarar vermeyecek ve toprak kullan�m�n� minimumda tutacak bi�imde ele al�nmas�na, � �neri yap� gabarileri ile yap� tekni�i ve malzemesinin geleneksel doku ile uyumuna, � Mevcut ve olas� arkeolojik varl�klar�n korunmas�n� ve de�erlendirilmesini sa�layacak ��z�mler getirilmesine, karar verilmi�tir. Bir y�ldan uzun zamand�r s�ren bu �al��malarda bu maddelerin dikkate al�nmad��, in�aat faaliyetlerinin ilgili makamlarca kontrol edilmedi�i, edilse de bu kontrol�n s�reklili�inin sa�lanmad�� a��kt�r. Bakanl�klar ya da ilgili birimler aras� koordinasyon eksikli�i ile mevzuat bo�luklar�n�n T�rkiye arkeolojisine, ara�t�rma ve kaz� faaliyetlerine, antik kentlere verdi�i, vermek �zere oldu�u ve verece�i zararlar herkesin malumu. Bu kadar karma��k olmamas� gereken bu koordinasyon sa�lanmad�� s�rece ciddi bir envanter eksi�i olan ve tarih bilgisine ra�bet edilmeyen �lkemizde k�lt�r varl�klar�n� korumak m�mk�n olmayacak. Ancak g�zle g�r�n�r durumlarda m�dahale edilmesi m�mk�nken edilmiyor olmas� daha can ac�t�c� bir durum. Bu �rnekte de Kocaeli M�ze M�d�rl�� burnunun dibindeki duvarlara gidip bakma zahmetinde bulunursa, Kocaeli K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Kurulu sorumlulu�u alt�ndaki b�lgedeki bu in�aat konusunda bir �ey yaparsa, K�lt�r ve Turizm Bakanl�� da ad�ndaki "K�lt�r" k�sm�n� hat�rlarsa antik �zmit kurtulur. Belki... Haber: Ay�e Didem Bayvas, Foto�raflar: TAY Projesi Ar�ivi Kaynak: 1. �zg�r Kocaeli Gazetesi ar�ivi 2. Friederich Karl D�rner, Inschriften und Denkmaeler aus Bithynien, Berlin, 1941 3. K�lt�r ve Turizm Bakanl�� Mevzuat�

Liste'ye Haber Arama Makinesi'ne